Normaal zie je het alleen in films gebeuren maar er zijn mensen die over straat lopen, een putdeksel optillen en er in afdalen. Niet in zomaar een put, en liever ook geen rioolput, maar de deksels van hele ondergrondse tunnelsystemen die op de meest uiteenlopende plaatsen te vinden zijn, bijvoorbeeld op de terreinen van Amerikaanse onderwijscomplexen.
Ik ontdekte dat ooit toen ik bij toeval de nieuwsgroep alt.college.tunnels las. Achter die onschuldige naam ging een hele voor mij onbekende wereld schuil van nachtelijke, gevaarlijke expedities. Er blijken mensen te bestaan die in bibliotheken naar bouwtekeningen zoeken, proberen te achterhalen of er ergens tunnels verborgen zijn en er dan in afdalen. Niet om zo vervolgens een bankkluis te kraken maar gewoon voor de lol, voor de kick. Een soort stadsvariant van de speleologie zeg maar.
Het zijn spannende ondernemingen, niet alleen vanwege het dreigende gevaar je weet nooit wat je in zon tunnelcomplex zult aantreffen maar ook omdat de trips verboden zijn. Vaak zitten deksels op slot of moeten andere hindernissen overwonnen worden. Degene die op pad gaan moeten zich dan ook goed voorbereiden en over een passende uitrusting beschikken.
Het is een praktijk die vast al veel langer zal bestaan en vermoedelijk terug gaat naar de tijd dat we met zn allen nog holbewoners waren maar dankzij internet is het plotseling ook zichtbaar geworden. Wat rondsnuffelen levert al snel een hele reeks sites op die aan het fenomeen gewijd zijn. Zo is er bijvoorbeeld de Australische site UrbanAdventure.org waar ondergrondse verkenningen in beeld gebracht worden. Het begint met een bezoek aan de al tientallen jaren verlaten ondergrondse treinstations in het Schotse Glasgow. De daken zijn op sommige plaatsen ingestort en er zijn struikgewassen en moerasachtige gebieden ontstaan. Die combinatie maakt het tot een tamelijk spectaculair gebied. Een gebied ook waar vrijwel nooit iemand komt. Want dat is natuurlijk een van de mooiste aspecten van het urban exploren, je komt op plekken waar nooit iemand anders komt maar die toch midden in de bewoonde wereld liggen.
In Nederland is er de site Urban Adventure in Rotterdam waar onder meer te zien is hoe de waaghals die de site beheert onder de Erasmusbrug klimt. Maar die site gaat veel verder dan het verkennen van tunnels. In de visie van de maker is de stad een soort jungle waar je woeste tochten kunt maken. Bijvoorbeeld langs de wanden van gebouwen. Dat heeft een hoog doe dit vooral niet na-gehalte maar wat er zo fascinerend is, is dat de bekende wereld er ineens ander uit gaat zien.
Dat hoge gebouw wordt plots een rotswand, dat putdeksel de ingang van een grottensysteem, een sloot wordt een interessante hindernis. Je gaat de stad als het ware zien als een wild natuurgebied, als door de ogen van ratten en duiven.
En dat is het mooie van internet: om dat gevoel te krijgen hoef je dergelijke stunts zelf niet meer uit te halen. Het gebeurt als het ware vanzelf als je op die sites rondkijkt. Je gaat op zaken letten die je anders nooit opgevallen zouden zijn. En waarvan je je na een tijdje niet meer kunt voorstellen dat je ze nooit eerder gezien hebt. Als je goed oplet zie je dan misschien zelfs wel eens iemand op straat razendsnel in een put verdwijnen. Je weet dan waarom.
Francisco van Jole
