In 1912 kocht de rijke industrieel Jan Herman van Heek een vervallen Kasteel in Gelderland. Dit kasteel, Huis Bergh, was in de loop van de eeuwen zo verbouwd dat er weinig meer van de oorspronkelijke burcht over was. De nieuwe kasteelheer droomde er van om het gebouw weer in zijn oude glorie te herstellen.
 |
| Het Huis Bergh, © Stichting Huis Bergh, 's Heerenberg |
De restauratie duurde wel 17 jaar. Het kasteel en de omringende bossen kregen daarbij hun uiterlijk uit de 18de eeuw terug. Erg lang kon Jan Herman van Heek echter niet van zijn nieuwe kasteel genieten. In de nacht van 14 op 15 maart 1939, nog geen tien jaar nadat de restauratie was afgerond, brandde het kasteel bijna tot de grond af.
Hij liet zich hierdoor niet uit het veld slaan. Deze ramp bood volgens hem namelijk allerlei nieuwe mogelijkheden. Juist omdat het kasteel nu helemaal opnieuw moest worden opgebouwd, kreeg hij de unieke kans om het Middeleeuwse verleden tot leven te brengen.
 |
| De grote toren, © Stichting Huis Bergh, 's Heerenberg |
Vier dagen na de brand maakte hij alweer plannen voor de wederopbouw. Meteen wierp hij voor die tijd revolutionaire ideeën op om het herbouwde kasteel meer middeleeuws te maken, en de 18de-eeuwse toevoegingen zoveel mogelijk weg te laten. De dakconstructie zou radicaal moeten worden gewijzigd, allereerst om het kasteel een levendiger aanzien te geven maar ook om zo een verwoestende brand in de toekomst onmogelijk te maken.
Een dag later ontvouwde Jan Herman van Heek nog veel verder gaande ideeën. De 18de-eeuwse ramen (schuifvensters) zouden moeten verdwijnen. Ze werden vervangen door laatmiddeleeuwse kruisvensters, voorzien van glas in loodramen en luiken. Deze luiken, in de frisse Berghse kleuren geschilderd, zouden het kasteel veranderen in een Huis, dat zijn laatmiddeleeuwse karakter weer zou terugkrijgen.
 |
| Huis Bergh, aan de zuidoost kant, © Stichting Huis Bergh, 's Heerenberg |
Jan Herman van Heek had erg veel interesse in de middeleeuwse kunst en cultuur. Zijn hele leven verzamelde hij schilderijen, boeken en manuscripten, waarvan er vele nu nog steeds in het kasteel zijn te bewonderen. Daarnaast zette hij zich in voor de bescherming van middeleeuwse gebouwen in Twente, zijn geboortestreek.
Huis Bergh behoorde volgens hem tot de belangrijkste kastelen van West Europa, met een geschiedenis die misschien wel terugging tot de 10de eeuw. Deze vroege datering van het allereerste Huis Bergh moet hem hebben gefascineerd. Het was de basis van zijn liefde voor het kasteel en van zijn droom om het middeleeuwse kasteel Bergh te doen herleven.
In de beginjaren van de oorlog verwezenlijkte Jan Herman van Heek zijn droom. De brand van het kasteel gaf hem de gelegenheid toevoegingen aan te brengen, die het middeleeuwse aanzien van het Huis Bergh zeer ten goede zijn gekomen. Op het laatste moment werd zelfs een deel van de vestingwerken (de weermuur) hersteld.
Wie nu 's-Heerenberg bezoekt ziet Huis Bergh uit zijn gracht oprijzen. Een middeleeuws monument, maar ook een monument voor de droom van Jan Herman van Heek.
Diane Visser
Bezoekersinformatie
Klik hier voor de bezoekersinformatie van Huis Bergh.
Internet
Kijk voor meer informatie over Jan Herman van Heek bij het Biografisch Woordenboek.
Huis Bergh heeft ook een website met met meer informatie over de collectie etc.
