Hoe kon een meisje haar interesse voor een vrijer laten merken? Wat voor beperkingen om te trouwen schreef de overheid voor? Wat waren de straffen voor overspel? Wat was het ideale gedrag van een weduwe? Op al dit soort vragen zegt de website antwoord te zullen geven.
 |
| Bernard Picard, Bruidsstoet, uit: Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt...., Abraham Moubach, Den Haag, Amsterdam, Rotterdam, 1727-1738, Nederlands Centrum voor Rechtshistorische Documentatie en Rechtsiconografie |
Zo vind je er bijvoorbeeld het verhaal achter een verordening uit 1671 door het stadsbestuur van Amsterdam over de versiering van bruidsstoeten. Het bestuur vond namelijk dat koetsen waar de bruid en bruidegom in werden vervoerd vaak veel te overdadig waren versierd. Zo'n overdaad was volgens hen een doorn in God's oog. Daarom vaardigden ze een verordening uit dat er geen vergulde, verzilverde, gebeeldhouwde, beschilderde of geverniste koetssleden meer mochten worden gebruikt. Ook werd bepaald dat er niet meer dan één paard voor de koetsslede mocht worden gespannen.
Het leuke van de site is dat de geschiedenis echt voor je gaat leven. Het is een bronnenpakket waar je zelf in oude, bewerkte en vertaalde teksten, prenten, tekeningen en kaarten kunt neuzen. Je kunt dus opzoeken welke boeken er over bijvoorbeeld bruidskoetsen zijn geschreven, je kunt een afbeelding van een bruidstoet bekijken, maar je kunt ook de originele verslagen uit die tijd lezen, uiteraard ook in vertaling.
Om er achter te komen wat het verhaal achter deze website is, maken we een afspraak met Margariet Moelands, die verantwoordelijk is voor de inhoud van de site.
Waarom heb je deze website gemaakt?
"De website Huwelijk en Relaties 1500-1800 is een educatief project van het Bureau Nederlands Centrum voor Rechtshistorische Documentatie en Rechtsiconografie (NCRD) van de Koninklijke Bibliotheek. Dit instituut verzamelt en ontsluit al het materiaal dat verschijnt over de geschiedenis van het recht in Nederland en over rechtsstelsels die vanuit Nederland beïnvloed zijn, bijvoorbeeld die van Suriname, Aruba, de Nederlandse Antillen, Zuid-Afrika en Indonesië.
Het huwelijk is een verbintenis waar naast de liefde ook het recht zeer duidelijk bij om de hoek komt kijken. Het is aan allerlei regels en wetten gebonden, die in de loop van de eeuwen steeds zijn veranderd. Een mooi voorbeeld dus van hoe interessant rechtsgeschiedenis is!"
 |
| Roelof Raar, Stripverhaal over Goeie Mie de giftmengster, 1883, Nederlands Centrum voor Rechtshistorische Documentatie en Rechtsiconografie |
Wat doet het NCRD nog meer?
"Wij richten ons op zowel professionele rechtshistorici, als scholieren, studenten en algemeen geïnteresseerden. Iedereen die iets wil weten over de manier waarop er in het verleden recht werd gesproken kan bij ons terecht. We maken beschrijvingen van allerlei boeken, tijdschriften en artikelen die er op dit gebied verschijnen. Met behulp van deze beschrijvingen kunnen de onderzoekers gemakkelijker vinden wat ze zoeken. We maken dus eigenlijk een soort selectie voor ze in de grote berg informatie die er beschikbaar is. De Koninklijke Bibliotheek is dan natuurlijk een logische plek om te zitten. Hier worden immers alle boeken en tijdschriften bewaard die in Nederland uitkomen."
Ik begrijp dat jullie je niet alleen met geschreven materiaal bezig houden?
"Nee inderdaad. Naast de boeken en tijdschriften verzamelen we ook afbeeldingen die iets te maken hebben met recht en gerechtigheid in Nederland. Van deze afbeeldingen maken we een zogenaamde iconografische beschrijving. Dat betekent dat we met behulp van trefwoorden beschrijven wat er op de afbeelding te zien is. Op deze manier kunnen onze bezoekers de geschiedenis van het recht zowel in woord als in beeld beleven."
Ben je zelf rechtshistoricus?
"Ja, ik heb in Amsterdam rechten gestudeerd en ben na het behalen van mijn kandidaatsexamen als assistent gaan werken bij het, toen nog, Interuniversitair Instituut NCRD. Daar ben ik mij gaan verdiepen in de historische en iconografische kant van het recht en heb mij vooral toegelegd op de rechtsiconografie. Daarom was het maken van een site als Huwelijk en Relaties ook zo leuk. Het samenbrengen van rechtsregels en de weerslag in beeld, literatuur en dagboekfragmenten van de manier waarop mensen in de loop der eeuwen met die regels zijn omgegaan, is fascinerend."
Frank Meijer
