Zoeken naar cultuur in Nederland
 
  Reis door cultuur in Nederland
 
  over cultuurwijs abonneer
 
home
terug
opnieuw zoeken
opnieuw zoeken

Moederliefde

Verliefd, verloofd, getrouwd: een eenvoudig rijtje. Tegenwoordig gaat het eenvoudig. Even naar de ambtenaar van de burgerlijke stand, en voor je het weet ben je getrouwd met de man of vrouw van je dromen. Alleen wanneer je jonger bent dan 18 jaar moet je toestemming vragen aan je ouders. Tweehonderdvijftig jaar geleden moest er nog heel wat water door de zee voordat je in het huwelijksbootje kon stappen.

Brief, afkomstig uit het Stadsarchief 's-Hertogenbosch, Collectie Doop-, Trouw- en Begraafboeken, inventarisnummer 313, Bijlagen bij de ondertrouwboeken, 1745-1748, 1752-1754.
In het stadsarchief van Den Bosch worden documenten bewaard die duidelijk maken dat het tweeënhalve eeuw geleden heel wat minder eenvoudig ging.
Allegonda Maas bijvoorbeeld was afkomstig uit het plaatsje Bree, dat nu in België ligt. In 1747 woonde ze bij een eerbiedwaardige pastoor in 's-Hertogenbosch. In die stad leerde ze de man van haar dromen kennen. Voordat ze kon gaan trouwen moest ze per brief toestemming aan haar moeder vragen. Op 17 augustus 1747 schreef haar moeder een liefdevolle brief terug met daarin haar toestemming. Ze wenst haar dochter veel geluk in haar verdere leven: "soo geve ick mijnen consent hiermede en wensche uwe lieve veel geluck en zegen dat godt almachtigh uwe lieve wil voorspoet geven naar seel en lichaem, het welck ick ook uwe lieve van herten wensche hiermede verblijve ick uwe lieve naer grondt hartelijcke groetenisse, getrouwe moeder".

Uit de trouwregisters, die ook in het stadsarchief Den Bosch bewaard worden, blijkt dat Allegonda op 3 september in het huwelijk trad met haar geliefde, Gijsbertus van Beugen.
In de 18de eeuw was deze gang van zaken heel gewoon: tot je 27ste jaar moest je toestemming vragen aan je ouders om te mogen trouwen. Met deze toestemming ging je vervolgens naar het stadsbestuur van de plaats waar je woonde. Dit bestuur bepaalde uiteindelijk of het huwelijk wel of niet door ging.

Huwelijksceremonie in de katholieke kerk, Bernard Picard, 1727-1738, uit: Naaukeurige beschryving der uitwendige godtsdienst-plichten, kerk-zeden en gewoontens van alle volkeren der waereldt...., Abraham Moubach, Den Haag, Amsterdam, Rotterdam, 1727-1738, Nederlands Centrum voor Rechtshistorische Documentatie en Rechtsiconografie

Toekomstige huwelijken werden ook in het openbaar bekend gemaakt. Ze werden voorgelezen vanaf de preekstoel of aangekondigd via een aanplakbord. Mensen konden dan eventueel bezwaar maken en zo bijvoorbeeld voorkomen dat iemand met 2 mensen tegelijk was getrouwd. Tegelijkertijd kon worden voorkomen dat iemand stiekem, zonder toestemming van de ouders trouwde.
Al met al moest er heel wat gebeuren voor je daadwerkelijk in het huwelijksbootje kon stappen. Zoals ook bij Allegonda Maas, wiens familie niet om de hoek woonde. Maar, toen alles uiteindelijk geregeld was en ze de toestemming kreeg van haar ouders en het stadsbestuur, kon de grote dag beginnen en trouwde ze met de man van haar dromen.

In een archief kun je deze uitingen van de liefde samen met andere papieren die met het huwelijk te maken hebben raadplegen. Misschien heb je geluk en vind je wel een brief waarin een verre voorouder op deze manier zijn of haar liefde heeft verklaard.

Monique Brummans

Internet
Kijk voor meer informatie over het Stadsarchief Den Bosch in Wegwijzer of op de website www.stadsarchief.nl

 



 
Instelling:
Stadsarchief 's-Hertogenbosch
 
Publicatiedatum:
7 januari 2004