 |
|
Theodoor van Thulden (1606-1669), Allegorie op de harmonie en het huwelijk, 1655-1660, olieverf op doek, 203 x 131 cm, © Noordbrabants Museum
|
De (onbekende) opdrachtgever van dit schilderij van ruim twee meter hoog moet de harmonie en de liefde wel heel belangrijk hebben gevonden om zo'n enorm schilderij te bestellen. En de schilder, Theodoor van Thulden uit Den Bosch, hield ervan zulke grote schilderijen te maken met thema's als oorlog, vrede en liefde. Het aardige bij Van Thulden is dat je, hoe joyeus zijn schilderijen ook zijn, toch kunt zien dat twee gewone mensen ervoor geposeerd hebben. Zijn modellen zijn behalve goden en godinnen vooral ook mensen van vlees en bloed en bewegen zich vaak wat onhandig.
In de jonge god Hymanaeus, die komt aangesneld om een rozenkrans te leggen op het hoofd van de vrouw, zie je die gewone jongen van een jaar of zestien, die zijn best doet een elegante pose aan te nemen. En de vrouw die de harmonie voorstelt blijft, ondanks haar kleding met veel elegant gedrapeerde lappen en haar voeten in Romeinse sandalen, een gewone Bossche vrouw.
Toch wist Van Thulden precies wat hij wilde uitbeelden. De gevleugelde god Hymanaeus komt maar zelden voor. Maar hij was wel de beschermer van het huwelijk en dat is ook te zien aan de toorts die hij in zijn hand houdt, want in een goed huwelijk moet het vuur altijd branden.
De rozenkroon die hij boven het hoofd van de vrouw houdt is ook heel toepasselijk. Eindeloos veel wordt de liefde met rozen vergeleken: rozen hebben doornen, net als de liefde, maar hebben ook een heerlijke geur en zijn mooi om te zien. De vrouw is de verbeelding van de harmonie en wie dat niet begrijpt hoeft maar even op de kist te kijken waarop ze elegant haar voet heeft gezet. Daar staat: Quam bene concordia in testudine sonat, tam bene concordia coniugem coronat (Zo goed als de harmonie klinkt op de luit, zo goed bekroont de harmonie het huwelijk).
De luit is dus eigenlijk het hoofdonderwerp van het schilderij. In Van Thuldens geval een bijzondere luit, een theorbe, waarop zowel snaren zitten voor de melodie als voor de bas. Ongetwijfeld ook symbolisch, want ontstaat door bastonen čn de melodie gezamenlijk niet de harmonie?
Waar dit schilderij gehangen heeft is niet bekend. Misschien een gemeentehuis, of een trouwzaal? Daar zou het wel heel toepasselijk zijn geweest.
Annemarie Vels Heijn
