De belangrijkste feestdag in Iran is Noruz. Op deze dag wordt het nieuwe jaar en het begin van de lente gevierd.
No-Ruz (spreek uit: Noróéz) betekent in het Perzisch 'Nieuwe Dag', en dan vooral de nieuwe dag van het nieuwe jaar. Noruz wordt in Iran, maar ook ver daarbuiten, gevierd op of rond 21 maart, op de dag van het begin van de lente, als de zon 's middags pal boven de evenaar staat. Voor de Nederlanders is dat het begin van de lente. In Iran is Noruz hét grote feest van het jaar. Schoolkinderen hebben twee weken vakantie. Het is de dag dat de Iraniërs nieuwe kleren aantrekken, lekkere hapjes eten, bij elkaar op bezoek gaan en cadeautjes weggeven. Het is een feest waarvoor de Iraanse huizen grondig worden schoongemaakt en versierd met bloemen, slingers en allerlei mooie voorwerpen.
 |
De Haft Sin tafel (letterlijk 'zeven s-en tafel') die met Noruz in elk Iraans huishouden wordt opgesteld, met daarop de typische producten van het voorjaar. In het Perzisch begint de naam van al die producten met de letter s.
Nieuwjaarskaart, Iran, collectie Rijksmuseum voor Volkenkunde
|
Het Noruz-feest is al heel oud en dateert van lang vóór de komst van de islam naar Iran. Het feest wordt gevierd door bijna alle volkeren die een Iraanse taal spreken, waaronder ook de Koerden en de meeste Afghanen. Maar het is ook een nationale feestdag in landen waar ooit Iraans-sprekende mensen hebben gewoond, of waar de Iraanse invloed in het verleden erg groot is geweest, zoals in Uzbekistan, Tadjikistan en Kazakstan. In al die landen en bij al die volkeren kijkt men halsreikend uit naar Noruz, want die dag betekent de terugkeer van de zon, van het licht. Het betekent een nieuw begin, net als het Nieuwjaarsfeest op 1 januari bij ons. En net als bij ons de dag vóór het Nieuwjaarsfeest vaak wordt gebruikt om het afgelopen jaar te herdenken, wordt ook in Iran en daarbuiten de tijd vóór Noruz gebruikt om te denken aan de overledenen. Noruz is daarom meer dan een nieuwjaarsfeest: het is ook een moment van loutering en verzoening, van dood en leven, en van de hoop op een nieuw begin en een beter leven.
Willem Vogelsang
