Beeldende kunst is meer dan het maken van schilderijen, tekeningen en beelden. Kunstenaars kunnen zich ook bezighouden met het bedenken van goede uitvindingen, hoewel ze niet altijd even bruikbaar zijn.
 |
| De proporties van het menselijke lichaam, Leonardo da Vinci, ca. 1490 |
Wetenschappelijke studies
Een klassiek voorbeeld van een kunstenaar die zich zowel met kunst als wetenschap bezig hield, is Leonardo Da Vinci (1452-1519). Leonardo da Vinci is daarom een echte renaissancekunstenaar. In de renaissance (letterlijk: wedergeboorte) had men veel aandacht voor de kunst uit de klassieke oudheid. Tegelijkertijd onderzochten kunstenaars van alles. Hoe ze de werkelijkheid zo precies mogelijk konden weergeven bijvoorbeeld. Leonardo da Vinci was vooral geïnteresseerd in de juiste weergave van het menselijk lichaam. Zo kon volgens hem het menselijke lichaam met een cirkel en vierkant in de juiste proporties worden weergegeven.
 |
| Da Vinci's schets voor een helikopter |
Da Vinci was zijn tijd ver vooruit met uitvindingen die het mogelijk zouden maken om te vliegen. Op basis van mythologische verhalen bedacht hij dat vleugels aan het lichaam bevestigd moesten worden. Daarmee zou men kunnen vliegen, dacht hij. Gelukkig realiseerde hij zich dat de menselijke spierkracht voor dit apparaat ontoereikend was. Een realistischer idee was de ontwikkeling van een zogenaamde vliegende schroef. Hij bedacht zo het idee voor de helikopter.
 |
|
Panamarenko, Vliegend Eiland, 2004,
digitaal beeld: M. Sergë
|
De fascinatie van de kunstenaar
Een hedendaagse kunstenaar die gefascineerd is door de (on)mogelijkheden van het vliegen is Panamarenko (Antwerpen 1940). Panamarenko is de artiestennaam van Henri Van Herwegen en is een samenvoegsel van het door hem bedachte bedrijf Pan American Airlines and Company. Hij bouwt allerlei perfect uitziende voertuigen zoals auto's, duikboten en vliegtuigen. Zijn vliegmachines zullen helaas nooit het luchtruim kiezen omdat ze daar niet voor uitgerust zijn. De voertuigen zijn levensgrote modellen van denkbeeldige, fascinerende machines. Panamarenko is misschien wel meer een kunstenaar dan wetenschapper.
 |
Wim T. Schippers, Het is me wat, 1999,
foto: Erik van Huizen |
Een zwevende steen
Ook de radio-, televisie-, theatermaker en beeldend kunstenaar Wim T. Schippers heeft zijn gedachten laten gaan over de zwaartekracht en de mogelijkheden die te trotseren. In samenwerking met studenten van de Technische Universiteit Delft ontwikkelde Schippers een zwevend rotsblok boven een sokkel van natuursteen. Het object kreeg de titel Het is me wat en werd geïnstalleerd in het gebouw van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in Den Haag (1999). Met behulp van magnetische krachtvelden werd het rotsblok in de lucht gehouden. (Het rotsblok was van plastic, maar woog toch nog wel 10 kilo). Het resultaat was opzienbarend, maar uiteindelijk faalde de techniek. Vele reparaties volgden en inmiddels heeft het ministerie de sculptuur verwijderd. Toch is het een geweldig idee dat het "rotsblok" eens in de lucht werd gehouden door onzichtbare krachten.
Colin Huizing
