Veel hindoefeesten in India worden plaatselijk gevierd. Vele steden en dorpen kennen eigen feesten die meestal in tempels worden gevierd. Tijdens de religieuze feesten worden beelden van goden rondgedragen of gereden in grote houten tempelwagens. Men gelooft dat de beelden een zegenende uitstraling hebben op de gelovigen. Vermaard is het festival in juli te Puri (deelstaat Orissa),waar drie reusachtige tempelkarren de goden van de Jagannatha tempel vervoeren. Honderdduizenden mensen doen daar aan mee. Sommige festivals zijn streekgebonden zoals Pongal in de Zuid-Indiase deelstaat Tamil Nadu (januari) of Teej in Rajasthan in de maand juli.
 |
 |
| Tempelkar in de straten van Puri |
Jagannatha tempel, Puri |
 |
| Beeld van de hindoegod Surya afkomstig uit Oost-India, ca. 1000 na Christus, 59,5 x 31 x 8 cm., KIT Tropenmuseum, Amsterdam |
Pongal
Pongal is een oogstfeest, een dankdag voor het gewas. Vrouwen brengen kleurrijke kolams, gelukbrengende patronen, aan voor hun huizen. Er wordt rijst met melk en suiker (pongal) gekookt, de zonnegod Surya wordt vereerd en de runderen die het hele jaar de boer hebben geholpen bij het ploegen en oogsten worden een dag in het zonnetje gezet.
 |
| Parvati |
Teej
Tijdens Teej wordt de gehoopte komst van de moesson gevierd. De moessonregens moeten het hete uitgedroogde land weer tot leven wekken. De aarde moet haar vruchtbaarheid openbaren. Daarom vervullen de rijk uitgedoste vrouwen van Rajasthan een actieve rol in de viering. De reden is dat vrouwen in het algemeen geassocieerd worden met moeder aarde en vruchtbaarheid. De godin Parvati, vrouw van Shiva, staat centraal in de festiviteiten.
 |
Shiva, ca. 12de eeuw, brons,
154 x 114,5 cm., Rijksmuseum Amsterdam |
Shivaratri
Shiva zelf wordt gedurende Shivaratri in februari/maart vereerd. De meeste Hindoes vereren een hele nacht het symbool van de god, anderen ontsteken een weeklang rituele vuren.
Holi
Omstreeks dezelfde tijd is het carnavaleske Holi dat ook door Hindoes in Nederland wordt gevierd. Het verdwijnen van de sombere winter en de terugkeer van het voorjaar met nieuw leven en kleur wordt uitgelaten gevierd. Men ontsteekt vreugdevuren waarin het winterafval wordt verbrand, werpt uitbundig met kleurig poeder en bespuit elkaar met gekleurd water.
 |
Durga die de buffeldemon doodt, 14de - 15de eeuw, andesiet,
h. 71,5 cm., Rijksmuseum Amsterdam |
Dussehra
Een nationaal feest is het tien dagen durende Dussehra dat ook als Navaratri (negen nachten) of Durga Puja, de verering van De Godin, voorkomt. De essentie is dat het goede de machten van het kwaad overwint. In Noord-India worden grote poppen verbrand die het boze symboliseren. Elders worden kleien beelden van de godin Durga, die een demon doodde, afgezonken in het water om geleidelijk op te lossen. Werktuigen, zoals tegenwoordig computers of auto's, maar ook schoolboeken worden gezegend.
Divali
Drie weken later, in oktober of november, vindt Divali plaats, een vorm van nieuwjaar. Zakenmensen sluiten het boekjaar af, huizen worden grondig gereinigd en opnieuw geverfd, men steekt zich in nieuwe kleding en geeft elkaar cadeautjes. Het nieuwe jaar wordt verwelkomd met het ontsteken van talloze lichtjes ter ere van de godin Lakshmi die geluk en voorspoed brengt.
Ben Meulenbeld
