Zoeken naar cultuur in Nederland
 
  Reis door cultuur in Nederland
 
  over cultuurwijs abonneer
 
home
terug
opnieuw zoeken
opnieuw zoeken

Het geheim van Hofwijck

Constantijn Huygens ontwierp voor een stuk grond bij Voorburg een buitenplaats. Hij noemde het Hofwijck, een plek om uit te rusten van het jachtige leven aan het hof. Het huis is relatief klein, maar mocht niet groter worden, want anders zouden de verhoudingen niet meer kloppen. De ontwerpen van de buitenplaats, de tuin en de verhoudingen onderling zijn weldoordacht, door de natuur ingegeven.

Hofwijck met de zo juist gereconstrueerde tuin uit 2004 naar het origineel uit 1641, foto Museum Huygens Hofwijck

Klik voor een grotere afbeelding

Detail van een portret van Huygens, Adriaen Hanneman, 1640, collectie Mauritshuis. Klik voor een grotere afbeelding waarop ook zijn vijf kinderen staan afgebeeld. Een portret van zijn zoon Christiaan, van de ontdekking van het slingeruurwerk, de maan Titan en de naar hem genoemde ruimtesonde, is rechtsboven te vinden.

 

Klik voor een grotere afbeelding

Het menselijk lichaam als basis voor het harmonische ontwerp van Hofwijck. Tekening van R.J. van Pelt, collectie Museum Huygens Hofwijck

Een hoveling als hovenier
Constantijn Huygens (1596-1687) was een veelzijdig man: spitsvondig dichter, begaafd componist, bespeler van vele instrumenten en een opmerkelijk kunstkenner. Ook ontwierp hij twee fraaie gebouwen en een spraakmakende tuin. Natuurlijk was dit alles vrijetijdsbesteding, want een deftig heer als hij kon zich hiermee niet beroepshalve bezighouden. Constantijn was een bekwaam diplomaat en de ijverige secretaris van drie opeenvolgende Oranjestadhouders.
Heel zijn leven was Constantijn hartstochtelijk op zoek was naar harmonie en rust. Het eerste vond hij bij de Romeinse architect Vitruvius. Deze beweerde dat harmonie vooral te vinden is in de maatverhoudingen van het menselijk lichaam. Rust hoopte Constantijn te vinden in de landelijke omgeving van Den Haag waar hij Vitruvius ideeën ook in de vrije natuur in praktijk wilde brengen. Daarbij wist Constantijn zich gesterkt door het bijbelse scheppingsverhaal waarin de mens naar Gods beeld en gelijkenis is geschapen. Vormverhoudingen ontleend aan het menselijke lichaam, moesten wel harmonieuze resultaten opleveren.

Een stukje paradijs op aarde
Op 25 december 1639 koopt Constantijn een groot stuk grond bij Voorburg. Tegenwoordig is van het stuk grond om het huis heen nog weinig over. In een lang hofdicht getiteld Hofwijck beschrijft Constantijn uitvoerig hoe het buiten tot stand kwam, dankzij de samenwerking met de architecten Jacob van Campen en Pieter Post (ook de architecten van het Mauritshuis in Den Haag). Enthousiast beschrijft Constantijn hoe na vele proeftekeningen ineens een menselijke figuur ontstond. Symmetrisch geplaatste lanen met hun lange rijen bomen vormden de benen, armen, en schouders. De boomgaard stond voor de borstpartij. Het huis moest het hoofd worden, met vensters als oren, neusgaten en ogen. Een bestaande weg vormde bijna als vanzelf de scheiding tussen onder en bovenlichaam, zoals een riem de broek en de wambuis scheidt. Zo werd Hofwijck een harmonieus stukje paradijs op aarde, met een tuin naar Gods beeld en gelijkenis.

Klik voor een grotere afbeelding

De prent Vitaulium Hofwijck uit 1653 die als legenda bij het gedicht Hofwijck dient. De prent is perfect op schaal en bleek zeer bruikbaar bij de reconstructie van de tuin in 2004, collectie Museum Huygens Hofwijck

Ben Bregtman

 

Bezoekersinformatie
Klik hier voor de bezoekersinformatie van Museum Huygens Hofwijck.

Internet
Kijk voor meer informatie over de landing van Huygens op Titan op Kennislink.



Zie ook..
 
Instelling:
Huygensmuseum Hofwijck
 
Publicatiedatum:
2 februari 2005