Zoeken naar cultuur in Nederland
 
  Reis door cultuur in Nederland
 
  over cultuurwijs abonneer
 
home
terug
opnieuw zoeken
opnieuw zoeken

Van Lieshouts Biopik

In het werk van Joep van Lieshout is er een voortdurende spanning tussen de realiteit van alledag en extravagante wensen en verlangens. Naast de werken die zijn gemaakt voor een direct gebruik, zoals de meubels en de bouwsels, die vaak een zekere ongecompliceerde directe 'normaalheid' hebben, is er ook een reeks werken die worden bepaald door uitgesproken oerdriften, door 'eros' en 'thanatos' (liefde en dood). Voorbeelden zijn de werken die bestaan uit gigantische uitvergrotingen van het woord 'kut', uitgevoerd in letters, twee- dan wel drie-dimensionaal; de Biopik.


Joep van Lieshout, Biopik, 1992, polyester/houtvezel, ca. 200 x 200 x 200 cm, Museum Boijmans van Beuningen

Kut is een vorm van brutale graffiti die de steriele ruimtes van musea en galeries schoffeert. De gigantische geabstraheerde fallussen herinneren vaag aan de abstracte kunst van de jaren '50, maar ze missen ten enenmale de suggestie van sensualiteit. Eerder doen ze in hun materiële gladheid denken aan reusachtige dildo's. Dat heeft tot gevolg dat ze er op zich vrij zinloos en wezenloos uitzien. Ze krijgen echter een geheel andere lading als we ons realiseren dat ze tamelijk licht zijn, eenvoudig kunnen worden opgetild en voorgehouden, als een uitbreiding van de mannelijkheid. Hoewel ze nog steeds wezenloos en absurd overkomen, worden het plotseling werktuigen, machines. Daarmee sluiten ze tamelijk onverwacht aan bij de rest van het werk van Van Lieshout, dat immers ook allemaal bruikbaar is, en dat ook werktuigen en sieraden in de vorm van wapens omvat.
Werktuigen zijn uitbreidingen van het lichaam, meubels en architectuur eigenlijk evenzeer. Als een lichaamsdeel wordt geamputeerd, rest vaak nog heel lang een fantoompijn: een vaak heftige pijn, die zich lijkt voor te doen in het verdwenen lichaamsdeel. Voor het succesvol gebruik van prothesen en werktuigen is het noodzakelijk dat zij worden opgenomen in de proprioceptie (de zelfwaarneming van het lichaam, een vanzelfsprekend gevoel dat een prothese bij het lichaam hoort) van het lichaam.

Joep van Lieshout, Biopik, 1992, polyester/houtvezel, ca. 200 x 200 x 200 cm, Museum Boijmans van Beuningen

De gigantische pikken van Joep van Lieshout zijn een uiting van het verlangen om het lichaam uit te breiden, een verlangen dat zo heftig is, dat het wel een fantoompijn lijkt. Typisch is wel, dat het daarbij alleen om een uitbreiding van de mannelijke geslachtsorganen gaat. 'Kut' blijft een abstract woord; of moeten we het zo zien dat het woord 'kut' op de tentoonstellingsruimte slaat, waar Van Lieshout binnendringt?



 
Instelling:
Museum Boijmans van Beuningen