|
|
Bladzijde uit het boek van het Sint-Lucasgilde uit Delft, waarin de namen van de leden staan. Op deze bladzijde staat bij nummer 78 Johannes Vermeer en bij 80 Pieter de Hooch.
(foto: Koninklijke Bibliotheek, Den Haag)
|
Beroepsvereniging
Kunstschilders waren vroeger aangesloten bij het Sint-Lucasgilde in hun woonplaats. Dit was een vereniging van mensen met hetzelfde beroep. Zonder lidmaatschap mocht je je beroep niet uitoefenen. De gilden in de Nederlanden ontstonden in de vroege Middeleeuwen en werden genoemd naar hun beschermheilige. Vanaf de 13de eeuw richtte men Sint-Lucasgilden op voor zowel ambachtelijke (huis)schilders als kunstschilders. Hun beschermheilige Lucas was volgens de overlevering behalve evangelist ook schilder.
De schildersopleiding
Het Lucasgilde regelde de opleiding van schilders. Aankomende kunstenaars gingen als leerjongen in de leer bij een meesterschilder. Daar leerde hij het maken van verf, het zogenaamde verfwrijven, de verven op het palet zetten en kreeg hij les in tekenen. Daarna mocht hij meewerken aan de schilderijen van zijn leermeester. Na enige tijd werd hij gezel en na enkele jaren kon hij meesterschilder worden, mits het gilde daar toestemming voor verleende.
De meesterproef
Een voorwaarde om lid te worden van een gilde was het afleggen van een toelatingsexamen of meesterproef. Was je eenmaal toegetreden dan moest je je houden aan een aantal afspraken met betrekking tot de kwaliteit en de prijzen van producten, zoals schilderijen, die je aanbood. Bovendien maakte je als lid aanspraak op allerlei sociale voorzieningen. Als meesterschilder en lid van het Sint-Lucasgilde mocht je je vestigen als zelfstandig schilder en in een atelier leerlingen en assistenten in dienst nemen. Een meester had het recht om schilderijen die in zijn atelier waren gemaakt onder zijn eigen naam te verkopen, ook als ze door zijn leerlingen waren vervaardigd.
