 |
Jan Carel Josephus van Speyk
Amsterdam 1802 - Antwerpen 1831 |
 |
Stukje hout van het schip van Jan van Speijk
1831
Rijksmuseum, Amsterdam |
Jan van Speyck is door zijn dood een held geworden. Dat is net op tijd, Nederland kan wel een opstekertje gebruiken in de strijd tegen het opstandige België. De keurige Burgerweesjongen die zijn schip de lucht in laat springen om de Nederlandse driekleur niet in handen van de 'infame Brabander' te laten vallen spreekt tot de verbeelding van de overwegend anti-Belgische Nederlandse bevolking. Dat hij daarmee zichzelf, een groot deel van de bemanning en wat Belgen de dood injaagt, geeft de gebeurtenis net het gewenste dramatische effect. Een ware Van Speyk-rage geeft uiting aan de geestdrift van de bevolking. Monumenten verrijzen, waaronder het grafmonument van Van Speyk in de Nieuwe Kerk in Amsterdam.
Overblijfselen van Het moment worden zorgvuldig bewaard, zoals een stukje hout van het schip van Van Speyk en een knoop van zijn jas. Van het hout en het ijzer van de boot worden snuisterijen vervaardigd. Serviezen met zijn beeltenis zijn populair en er verschijnen vele heldendichten waarin Van Speyk wordt vergeleken met andere zeehelden zoals Michiel de Ruijter. Eén van de oorlogsschepen wordt omgedoopt in de 'Van Speyk'. Ook nu nog is er altijd een Van Speyk in de Nederlandse vloot. De hele 19de eeuw kunnen schoolkinderen in hun geschiedenisboeken lezen over de ijverige, rondborstige Jan, die onverschrokken zijn leven offert voor volk en vaderland. Een incident overigens, dat van weinig belang is geweest voor de loop van de Belgische Opstand.
