Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

Allart van Everdingen De geschietschutterij van de familie Trip Ca. 1645-1675 Rijksmuseum, Amsterdam

De Opstand wordt het begin van de Tachtigjarige Oorlog genoemd. Hij leidde tot een scheiding tussen de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden. Het Zuiden bleef trouw aan de katholieke Spaanse koning, terwijl het Noorden de buitenlandse troepen verdreef en een zelfstandige republiek oprichtte. In 1581 erkenden de opstandige Noordelijke Nederlanden, Friesland, Gelderland, Groningen, Holland, Overijssel, Utrecht en Zeeland, Filips II niet langer als hun vorst. De pogingen om een opvolger te vinden, mislukten en in 1588 besloten de gewesten dat ze het zonder konden en richtten zij een republiek op. 

Op dat moment ontstond de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, waaraan later de gewesten Brabant en Limburg werden toegevoegd. Hier was het protestantse of gereformeerde geloof de belangrijkste godsdienst. Het centrale gezag werd gevormd door de Staten-Generaal, bestaande uit vertegenwoordigers van de zeven gewesten. Zij kwamen bijeen in Den Haag. In 1648 werd de vrede gesloten met Spanje en volgde de erkenning van de Republiek als zelfstandige staat.