Humor uit de 17de eeuw

Jan Steen De zieke vrouw Ca. 1665  Rijksmuseum, Amsterdam

In de schilderijen van Jan Steen zit veel humor. Vaak zitten de grappen in kleine dingen, zoals op Het dronken paar. Een man en een vrouw zijn stomdronken. De vrouw ligt achterover en de man is zo druk met drinken, dat hij niet merkt dat zijn jas wordt gestolen. Sommige grappen van Steen zijn moeilijker te herkennen. Dit komt omdat er in de loop der eeuwen zoveel is veranderd. Gewoontes, moppen of de mode van toen zijn we nu vergeten. 

De grappen worden pas duidelijk als we iets meer weten over de humor uit de 17de eeuw. Een goed voorbeeld is het schilderij van De zieke vrouw. De pols van de vrouw wordt gevoeld door een man in zwarte kleding. Op het eerste gezicht lijkt dit een serieuze aangelegenheid, toch is er meer aan de hand. Een man in dergelijke kleren, die toen al lang uit de mode waren, werd gebruikt in toneelstukken om een kwakzalver (bedrieger) uit te beelden. De modieus geklede jonge dame die zich wat slapjes voelt, is niet echt ziek. Ze lijdt aan 'minnepijn', liefdesverdriet. Jan Steen maakt haar belachelijk. Wanneer je met 17de-eeuwse ogen naar dit schilderij kijkt, merk je dat er veel humor in zit.