Romantiek

Willem Roelofs Landschap bij naderend onweer 1850 Rijksmuseum, Amsterdam

De periode voor de Haagse School was de romantiek. Dit was de benaming van een 19de-eeuwse levenshouding, waarbij het gevoel en de persoonlijke beleving van de werkelijkheid voorop stonden. Het komt van het Franse woord romance, een gevoelig verhaal of lied. De romanticus was niet tevreden met de maatschappij. Hij wilde uit het hier en nu vluchten naar andere culturen, het verleden, sprookjes of de natuur. In de beeldende kunst lag het hoogtepunt van de romantiek tussen 1820 en 1850. Schilders zetten zich af tegen de heersende normen en waarden van het koele en afstandelijke classicisme. Ze kozen nieuwe onderwerpen met een emotionele lading.  

De kunstenaars schilderden ongewone en dramatische momenten, zoals een storm of een naderend onweer, maar ook idyllische landschappen met een sprookjesachtige of een religieuze sfeer. Hun landschappen bestonden uit losse stukjes mooie natuur, die ze samenvoegden tot het 'perfecte' schilderij. Dit zorgde soms voor rare situaties. Op het Landschap bij naderend onweer van Willem Roelofs zie je dat een ruiter op zijn paard tegen de wind in rijdt, terwijl de bommen onbeweeglijk stil staan. In Nederland waren er niet veel romantische schilders. Sommige kunstenaars maakten wel gedurende een bepaalde periode romantisch werk, zoals Willem Roelofs en Barend Cornelis Koekkoek.