 |
| Fragment van een orakelbot, Shang periode (ca. 1500 - ca. 1100 v. Chr), met een inscriptie die zou verwijzen naar een volgend decennium, Rijksmuseum voor Volkenkunde, Leiden |
Het huidige Chinese schrift zou volgens een overlevering in de 26e eeuw voor Chr., tijdens de regeringsperiode van de legendarische `Gele Keizer' zijn ontwikkeld. De oudste bekende schrifttekens dateren uit de Shang-Yin periode, ca. 1500 - ca. 1100 v. Chr. Zij werden ingekrast op platte dieren-beenderen en op schilden van schildpadden.
 |
| Een voorbeeld van de ontwikkeling van een schriftteken naar een Chinees karakter voor 'pad'. Klik hier of op de afbeelding voor meer voorbeelden. |
Deze beenderen en schilden, ook wel orakel- of drakenbeenderen genoemd, werden gebruikt bij een vorm van wichelen. Door verhitting kwamen er barstjes in de botten, die door wichelaars werden 'gelezen' als antwoorden op de ingekraste vragen. In 1898 werden de eerste beenderen door boeren opgegraven bij de plaats Anyang, een van de hoofdsteden uit de Shang-periode. De boeren dachten dat het `drakenbeenderen' waren, maalden ze fijn en verkochten het maalsel als medicijn.
 |
Replica's van tien beschreven bamboelatjes, 1949-1980, Rijksmuseum voor Volkenkunde, Leiden.
De originelen werden gevonden in een graf uit de Han periode (206 v.Chr.-221 n.Chr.) |
 |
Maarschalk Zhu De (1886-1976) kalligrafeert de tekst: 'geming dao di' ofwel: 'de revolutie tot het einde'.
Propaganda poster, China, 1949-1990, papier, Rijksmuseum voor Volkenkunde, Leiden |
Uit de bestudering van de tekens en pictogrammen op botten bleek dat een deel van die tekens duidelijke voorlopers waren van de huidige Chinese schrifttekens. Ze werden hierdoor "leesbaar" en men kon uit het geschrevene historische gegevens afleiden. Deze gegevens bevestigden allerlei informatie, die men tot dan toe slechts kende uit legenden. Tot de uitvinding van het papier, bijna 2000 jaar geleden, gebruikte men na de orakelbeenderen vooral bamboelatjes en zijde om teksten op vast te leggen.
In de Zhou periode (ca. 1050-771 v.Chr.) probeerde men te komen tot vaste afspraken over de vorm, betekenis en een vereenvoudiging van de schrifttekens. Dat lukte echter pas tijdens de Qin periode (221-207 v.Chr.).
In de Han periode (206 v.Chr.-221 n.Chr.) ontstaat het gebruik van penselen om teksten mee te schrijven. Dit leidde snel tot vergaande vereenvoudiging en vormverandering van de tekens. De toentertijd ontwikkelde en vastgestelde reguliere schrijfwijze is ook vandaag de dag nog steeds officieel geldend.
Het Chinese schrift heeft door zijn eigenaardigheden en door de zeer vroege standaardisatie in de loop der eeuwen een belangrijke rol gespeeld bij de politieke en culturele eenwording en het bijeen blijven van China. Ook in de taal en cultuur van omringende landen, zoals Japan, Korea en Vietnam, heeft het Chinese schrift een belangrijke plaats ingenomen.
De techniek van het schrijven met penseel en inkt op papier of zijde heeft ook geleid tot een geheel eigen schilderkunst. Schilderen is in veel opzichten hetzelfde als schrijven en voor de Chinezen, Japanners en Koreanen is kalligraferen een van de belangrijkste vormen van (schilder)kunst.
Paul van Dongen
Lees meer over de verschillende stijlen in het Chinese schrift
