Prenten

Dit artikel is afkomstig uit Een punt voor typografie, een uitgave over de Typografische Bibliotheek (Tetterode Collectie) in de Universiteitsbibliotheek Amsterdam.

Een centsprent van het drukkersbedrijf, een portret in mezzotint van een beroemde graveur uit de zeventiende eeuw, een foto van een boekhandelaar uit de negentiende eeuw, een gravure van een bibliotheekinterieur en een tekening van een lettergieterij: ze zijn alle te vinden in de universiteitsbibliotheek.

Reclameplaat in offset van inktfabriek Berger & Wirth (ca. 1925)

Houtgravure van een boekdrukpers met de naam Tetterode onderaan op het pedaal (ca. 1875)

Krijtlitho van de zetmachine 'De Pianotype' (1842)

Beeldmateriaal is lange tijd een verwaarloosde categorie geweest in de universiteitsbibliotheek. Het catalogiseren van prenten en tekeningen vereist nu eenmaal andere kennis dan die voor het beschrijven van een boek. Er was echter wel degelijk een interessante verzameling prenten en tekeningen over de geschiedenis van de boekhandel en uitgeverij aanwezig. Zo is er bijvoorbeeld een flink aantal negentiende-eeuwse portretfoto's van Nederlandse boekhandelaren. Deze verzameling zit in de Bibliotheek van de Koninklijke Vereniging van het Boekenvak, die ondergebracht is in de universiteitsbibliotheek.

De prenten uit de Tetterode Collectie sluiten daar naadloos bij aan met voorbeelden van de meest uiteenlopende illustratie- en reproductietechnieken en afbeeldingen betreffende het lettergieters- en drukkersbedrijf. De hulp van Johan de Zoete, een expert op het gebied van oude illustratie- en reproductietechnieken, werd ingeroepen om vast te stellen hoe dit bijzondere materiaal gecatalogiseerd moest worden.

In slechts enkele jaren tijd werden daarna, met financiële steun van de overheid, ruim vijftienduizend prenten gecatalogiseerd en volgens moderne inzichten geconserveerd. Wie nu op zoek is naar een heliogravure, een Baxterprint, een natuurzelfdruk of een glyfografie, kan in een oogwenk zien wat de universiteitsbibliotheek te bieden heeft.

Prent met Droste-effect: de afbeelding van deze chromolitho ligt op de steen van de lithografische snelpers uit de tweede helft van de 19de eeuw

Duitse schoolplaat uit ca. 1897, chromolitho, 126 x 66 cm

Lees verder: Illustratietechnieken

© Een punt voor typografie, Universiteitsbibliotheek Amsterdam