zoeken
mail a friend








Archeologie

Restanten van wat eens een bijzondere Romeinse grens (Limes) was, bevinden zich nog steeds in de bodem. Archeologen willen dat het liefst zo houden. Misschien komen er in de toekomst betere en minder destructieve opgraaftechnieken om het bodemarchief te kunnen 'lezen'. Want hoe leuk het er ook uitziet: opgraven kun je maar één keer doen, daarna zijn alle voorwerpen geborgen en de grondsporen vernietigd.

In Rijswijk (Z-H) is de grootste boerderij van een inheemse nederzetting in de bodem bewaard gebleven, in een parkje aan de Tubasingel. In steen zijn de belangrijkste bouwfasen aangegeven en een informatiebord vertelt de bezoeker wat er voor hem ligt. Foto: Paleo Terra

Beschermingvan het bodemarchief

Archeologisch materiaal kan in de loop der eeuwen onderhevig zijn aan erosie, of weggespoeld worden door rivieren en zeeën die hun lopen en kustgebieden verleggen. Het bodemarchief kan ook verloren gaan door grote bouwprojecten, zoals de aanleg van wegen, spoorlijnen en woonwijken. Sinds de jaren '50 van de vorige eeuw is éénderde van het bodemarchief verdwenen zonder dat er enige vorm van documentatie is bijgehouden. Dat is overigens niet alleen in Nederland zo, maar in heel Europa.

Om verder verlies te voorkomen, hebben de EU-lidstaten in 1992 besloten dat dit niet meer acceptabel was. Ze ondertekenden in 1992 het Verdrag van Malta. Het verdrag heeft tot doel het bodemarchief zorgvuldiger te beheren en te bewaren. Na een bureaucratische worsteling van dertien jaren zal dit initiatief in 2005 zijn beslag vinden in een gewijzigde monumentenwet. Immers, archeologische resten zijn ook monumenten, alleen zitten ze onder de grond.

In de afgelopen jaren is een groot aantal projecten in Nederland al uitgevoerd 'in de geest van het verdrag van Malta'. Dat betekent dat gepoogd is de archeologie ter plaatse in de bodem te behouden en beschermen. En waar dit niet mogelijk bleek, werd onderzoek uitgevoerd en indien nodig een opgraving gedaan.
 
Projecten in het Limes-gebied
Klik voor een grotere afbeelding
Foto: Paleo Terra
In het Limes-gebied is de komende jaren een aantal grootschalige bouwprojecten gepland. Vinex-locaties worden bebouwd en het net van spoorlijnen en wegen moet worden uitgebreid. Het is de vraag of alle resten daarbij in de bodem bewaard kunnen blijven. Soms is dit mogelijk door op een terrein bijvoorbeeld een parkje of een parkeerplaats te plannen, een sloot te verleggen of een beschermend pakket zand over een vindplaats te leggen. Hoe eerder de archeologen bij het planningsproces worden betrokken, des te beter blijken historische resten een plaats te kunnen krijgen binnen het bouwproject.

Meer informatie over archeologie:
Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, dossier Archeologie  Stichting voor Nederlandse archeologie


Inhoud:
Werkwijze van de archeologen

Instelling:
Digitaal Erfgoed Nederland

Publicatiedatum:
12 januari 2005