|
|
|
Engelbrecht I en Johanna van Polanen knielen en daarachter hun beschermheiligen, detail van het grafmonument , ca. 1470, foto RDMZ, 1948
|
Polanen
Johanna van Polanen stamde af van de Van Wassenaars, een voornaam Hollands geslacht en ontleende haar naam aan het landgoed Polanen, een van de vele familiebezittingen. In 1350 was de Baronie van Breda eraan toegevoegd. Johanna's grootvader, Jan II van Polanen (overl. 1379) was de eerste heer van Breda die er ook daadwerkelijk ging wonen. Hij liet een kasteel bouwen en maakte carrière aan het Brabantse hof. Zijn rijkdom is af te lezen aan het voor die tijd indrukwekkende grafmonument dat hij al tijdens zijn leven had laten maken. Zijn zoon Jan III van Polanen (overl. 1394) wist bezit en vermogen nog verder uit te breiden, waarna, Johanna, zijn enige kind, alles erfde.
 |
| Het kasteel van Breda, thans in gebruik als de Koninklijke Militaire Academie, foto RDMZ, 1906 |
Bredase Nassaus
Na hun huwelijk ging het paar wonen op het kasteel van Breda. Engelbrecht, nu heer van Breda met goederen in Holland, Brabant en Luxemburg, kon zich volledig wijden aan de politiek en wist aan het Bourgondische hof in Brussel een belangrijke positie te verwerven. Jan IV van Nassau (1410-1475), de oudste zoon, trad in zijn vaders voetspoor en breidde macht en grondgebied nog verder uit.
De volgende generaties volgden hetzelfde patroon en wisten nog hoger te klimmen. Engelbrecht II (1451-1504) onderscheidde zich als veldheer en diplomaat, werd opgenomen in de prestigieuze Orde van het Gulden Vlies en in 1496 tot stadhouder van de Nederlanden benoemd. Hij stierf kinderloos en werd opgevolgd door zijn neef, Hendrik III van Nassau (1483-1538). Deze bracht het nog verder en maakte als opperkamerheer van keizer Karel V vele reizen door Europa. Hij was stadhouder van Holland en Zeeland en een van de rijkste edelen van Europa. Voorname huwelijken droegen daar opnieuw aan bij.
|
|
| Het grafmonument van Engelbrecht II van Nassau en zijn vrouw Cimburga van Baden (1538), gebouwd in opdracht van Hendrik III van Nassau, foto RDMZ, 1947 |
Prins van Oranje
Zijn enige zoon en opvolger, René (1519-1544), kreeg Hendrik bij zijn tweede vrouw, Claude van Chalon, dochter van de Prins van Oranje. Een titel die in 1538 op René overging. Zes jaar later sneuvelde deze Nassau, die als René van Chalon de geschiedenis inging. Goed en titels gingen toen naar zijn oudste neef, Willem I van Nassau (1533-1584), beter bekend als Willem van Oranje. Hij was de laatste Nassau die in Breda resideerde. Zijn eerste vrouw en eerste kind liggen in de kerk begraven.
Marleen Dominicus-van Soest
)
)
