Loos en de afschuw van het ornament |
|
|
In 1910 schrijft Loos een boek met de titel: “Ornament und Verbrechen” |
Tussen 1900 en 1910 ontwierp Loos het interieur van een groot aantal woningen. In 1910 bouwde hij zijn eerste villa, het Steinerhuis. In hetzelfde jaar ontstond het huis aan de Michaelerplatz (Haus Goldman und Salatsch), een groot kledingmagazijn met woningen erboven, gelegen tegenover het keizerlijk paleis de Hofburg. |
|
|
|
Tijdens de bouw brak in Wenen een kleine opstand van verontwaardigde burgers uit, die zich tegen Loos richtte. De vormgeving van dit bouwwerk vond men onaanvaardbaar kaal en simpel. De ramen waren te plompverloren, zonder enige vorm van omlijsting in de strakke gevel aangebracht, zo vonden de burgers. Daarom kwam 'de middelmatigheid in opstand tegen de doelmatigheid', zoals een journalist schreef. Het 'huis zonder wenkbrauwen' werd onverteerbaar gevonden en de bouw werd dan ook in opdracht van de gemeente stilgelegd. Ook collega-architecten schaarden zich achter de kritiek. Zo vond professor Köning dat het huis vanwege de ligging tegenover de Hof burg, op zijn minst een koepel moest hebben om het stadsbeeld niet helemaal te bederven. En zelfs Otto Wagner - een architectonisch genie volgens de kritische Loos en samen met hem toch een van de voorlopers van het Bauhaus - adviseerde zijn collega om maar bakzeil te halen. (... ) Loos hield voor een zaal van tweeduizend verontwaardigde burgers een verdediging van zijn opvattingen over vorm en functie en het bouwen in een stad in de moderne tijd. Zijn pleidooi sloeg aan, maar toch moest hij er in toestemmen dat er bloembakken onder de kale ramen op zijn naakte gevel mochten worden aangebracht. | |
Loos wilde architectuur ontdoen van alles wat niets met architectuur te maken had zodat de functies (en de vormen en structuren die dienstig zijn aan deze functies) volledig tot uitdrukking zouden kunnen komen zonder hulp van een kunstenaar. Loos vocht voor pure architectuur. In het Steiner-huis komt pure architectuur op een heldere manier tot uitdruk king. Het is opgebouwd uit zuivere blokvormen. De ramen zijn sober in de muur gezet zonder de gebruikelijke profielen en in sommige gevallen zelfs zonder regelwerk (latjes die het raam onderverdelen in kleine ruitjes). Het interieur is al even rationeel. Een grote ruimte dient zowel tot woonkamer als eetkamer. Banken en schoorsteenmantel hebben een zelfde rand aan de bovenkant. De horizontale strip in het raam loopt door in de bovenzijde van de muurpanelen. Binnen deze streng geometrische structuur is er toch een behoorlijk groot spelelement van texturen en patronen: bekleding, baksteen, hout, gips. |
|
For their film "The Man with Modern Nerves", Bady Minck and Stefan Stratil built a model based on sketches by the architect Adolf Loos, which he had originally designed in 1923 for a city-hall project in Mexico-City. The step-pyramid of his sketches is not only animated in their mise en scčne, but becomes involved in an abstract game of geometric forms, light and shadows, reminiscent of certain films of the 20ies, like Oskar Fischinger's "Orgelstäbe". More than just
an animation of the model, the film reveals Adolf Loos's architectural
concepts of surface and the volume of space. |
|
De huizen van Loos zijn altijd van binnenuit ontworpen: het interieur bepaalt het uiterlijk. Die kwaliteit is goed te zien in het gebouw aan de Michaelerplatz. Het niveauverschil in de vloeren op de eerste verdieping komt voort uit de functie van de beneden verdieping. Kamers waar klanten ontvangen werden hadden een laag plafond en waren knus, terwijl aangrenzende werkkamers licht en luchtig en dus hoger moesten zijn. Loos vond het heel belangrijk om de juiste hoogte voor elke kamer te vinden. |
|
Loos verklaarde herhaaldelijk dat de
architect zich met het gebouw zelf bezig moest houden en de ambachtsman
met aankleding en meubilair. De architect nam de begrenzingen van de
ruimte voor zijn rekening, zoals muren, plafonds en vloeren, en de vaste
onderdelen als schoorstenen en open haarden.
Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van het nieuwe vak ckv-2 voor havo en vwo in het profiel C&M.. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Video fragmenten Klokhuis. Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij niet geven. 01/30/2010 update DIGISCHOOL |