Stadhouders

De stadhouders zijn vanaf de 15de eeuw de plaatsvervangers van de vorst en tevens legeraanvoerders, vaak in meer dan één gewest. Na 1581, als een aantal gewesten hun gehoorzaamheid aan Filips II opzeggen, zou eigenlijk het ambt van stadhouder kunnen vervallen. Er is geen landsheer, dus ook geen plaatsvervanger. Maar dat gebeurt niet en dat is de aanzet tot een wonderlijke situatie. De Staten benoemen de stadhouder en de stadhouder, die oude rechten heeft behouden, benoemt de magistraten in de Staten. Tevens is hij opperbevelhebber van leger en vloot en die functie ondergeschikt aan de Staten-Generaal. Hij mag ambtenaren benoemen en in de steden 'de wet verzetten'. Hij is geen vorst en geen onderdaan, hij is een dienaar van de staat en tegelijkertijd een machtsfactor van belang.