Cultuurwijs - Het leven van Frans Hals

Pieter Jansz Saenredam
Interieur van de Sint-Bavokerk te Haarlem
1636
Rijksmuseum, Amsterdam

De ouders van Frans Hals, Franchoys Hals en Adriana van Geestenryck, woonden in Antwerpen. Franchoys was lakenwever. Laken is een soort wollen stof, die vooral in Vlaamse steden werd geproduceerd. In 1585 bezetten de Spanjaarden de stad Antwerpen en veel inwoners vluchtten naar de Noordelijke Nederlanden. Onder hen was de familie Hals, die zich in Haarlem vestigde. Frans zou daar zijn verdere leven blijven wonen op minstens zes verschillende adressen. Hij trouwde omstreeks 1610 met Anneke Harmensdochter. Toen zij stierf in 1615 bleef hij achter met twee kleine kinderen.

Twee jaar later huwde Frans met Lysbeth Reyniersdochter, met wie hij elf kinderen kreeg. Het viel hem niet mee om geld te verdienen voor zo'n groot gezin. Hij had veel schulden en moest daardoor vaak voor de rechtbank verschijnen. In 1654 loste Hals een van zijn schulden af in natura. Hij gaf bakker Jan Ykeszoon drie bedden inclusief beddengoed, een eiken kast, een tafel en vijf schilderijen. Toen Frans Hals in 1666 overleed, was hij ouder dan tachtig jaar. Zoals toen gebruikelijk was, werd hij in een kerk begraven. Zijn lichaam lag in de Sint-Bavokerk in Haarlem onder de grafsteen van Nicolaes Joppen Gijblant, grootvader van zijn eerste vrouw. Frans' naam stond niet op het graf, waarschijnlijk was daar niet genoeg geld voor. Pas in 1962 werd de steen van Gijblant een stukje verplaatst en kreeg Frans Hals zijn eigen exemplaar.

Er is veel onderzoek gedaan naar het leven en werk van Frans Hals. Uit archiefstukken weten wij wanneer Frans Hals trouwde, kinderen kreeg, stierf en welke schilderijen hij bezat. We kunnen echter maar een klein deel van zijn leven reconstrueren. Het enige dat echt van Frans Hals bewaard is gebleven, zijn zijn schilderijen. Via de portretten die hij maakte, is bekend met welke mensen hij omging en wie de opdrachtgevers waren.