 |
Jan Steen
Het vrolijke huisgezin
1668
110,5 x 141 cm
Rijksmuseum, Amsterdam
|
Dit schilderij is een uitbeelding van het spreekwoord Soo d'Ouden Songen, soo Pypen de Jongen. Het staat te lezen op het papier aan de schouw. Het spreekwoord betekent dat kinderen maar al te gemakkelijk het slechte voorbeeld van de ouderen overnemen. De oude man aan tafel bijvoorbeeld heft een glas wijn, terwijl het jongetje op de voorgrond wijn opzuigt uit de pyp, de tuit, van een kan.
Steen waarschuwt de kijker via dit schilderij dat ouders het goede voorbeeld moeten geven aan hun kinderen. Doen ze dat niet, dan gaat het mis, zoals bij dit gezin. Het werkwoord 'pypen' had in de 17de eeuw meer betekenissen, zoals het bespelen van blaasinstrumenten of roken. Dit laatste zie je de jongen aan het venster en de kinderen bij de haard doen.
Het vrolijke huisgezin is een goed voorbeeld van het spreekwoord Een huishouden van Jan Steen dat wij tegenwoordig nog gebruiken. Oud en jong lacht, drinkt, zingt, rookt en maakt muziek. Sommige kleuren op het schilderij zijn wat vaal geworden. Steen gebruikte voor het blauw de kleurstof smalt, dat in de loop der tijd grijs wordt. Dit gebeurde bijvoorbeeld bij het glas van de oude man.
