Voorwerpen vertellen over verre werelden

Maker onbekend Kruithoorn van Willem Barentsz. Rijksmuseum, Amsterdam

Willem Barentsz, Jacob van Heemskerck en de bemanning van de expeditie die een noordelijke route naar Azië moesten vinden, waren in 1596/97 gedwongen op Nova Zembla tien lange maanden te overwinteren. 13 juni was het zo ver dat zij konden vertrekken in twee open sloepen.

Bemanningslid Gerrit de Veer noteerde: "dat we in Godsnaam de reis van Nova Zembla zouden aanvaarden. En Willem Barentsz heeft daarvoor een klein briefje geschreven en in een musketmaat [de kruithoorn] gedaan en dat in de schoorsteen opgehangen, waarin beschreven stond hoe wij uit Holland daar gekomen waren om naar het koninkrijk van China te zeilen, en wat ons aldaar overkomen was, en al ons wedervaren, voor het geval er iemand na ons kwam, zodat die zou weten wat ons was overkomen en hoe het ons vergaan was, hoe wij uit nood een huis gemaakt hadden en daar tien maanden gewoond."

Een Noorse robbenjager vond in 1871 het Behouden Huys waarin was overwinterd. Het huis en het interieur, waaronder deze kruithoorn, waren bijna 300 jaar lang onaangeroerd gebleven. De kruithoorn en een aantal andere voorwerpen kwamen na enige omzwervingen in het Rijksmuseum terecht. Het briefje dat Willem Barentsz schreef en in de kruithoorn stopte, werd door een Engelsman in 1876 aan de Nederlandse staat geschonken. Het Rijksmuseum heeft daardoor een unieke collectie 'Nova Zembla'-voorwerpen.
------------------------------------------------------------------------------------   
                                          Voorwerpen vertellen over verre werelden
Zie ook:
^ Themapakket Nederland en de wereld
^ Nova Zembla
^ Verhalen van Nederlanders overzee