Hendrik III was de meest prachtlievende van de Nassaus. Vooral in het Herenkoor - nu Prinsenkapel genoemd - komt dit tot uitdrukking. Een ruimte ter meerdere eer en glorie van de familiedynastie. En na een restauratieperiode van zes jaar weer in volle pracht te bewonderen.
|
|
| Detail van de schilderingen van het netgewelf van de Prinsenkapel, beschilderd naar ontwerp van Tommaso Vincidor da Bologna, 1530-1533, foto RDMZ |
Kijkspektakel
Hendrik III was als opperkamerheer van Karel V een van de invloedrijkste edelen van Europa. Een man van internationale allure, bovendien puissant rijk. Al kort na zijn aantreden als Heer van Breda startte hij een ambitieus bouwprogramma. Hij liet het kasteel van Breda door de Italiaanse bouwmeester Thomas Vincidor verbouwen tot een modieus paleis in renaissancestijl, liet de kerk uitbreiden en voor zijn voorouders twee spectaculaire grafmonumenten maken. Het imposante renaissancemonument voor zijn oom Engelbrecht II werd geplaatst midden in de nieuwgebouwde Prinsenkapel, de nieuwe begraafplaats voor de Nassaus.
|
|
| Gebrandschilderd glas, 1533, Dirck de Bruin (glasschilder) naar ontwerp van Barend van Orley, foto RDMZ, 1998 |
De kapel, klaar in 1526, is in laatgotische stijl opgetrokken en rijker uitgevoerd dan welk ander onderdeel van de kerk ook. Fijn en elegant, met gewelven in ingewikkelde sterpatronen. Voor de decoratie hiervan werd in 1530 Thomas Vincidor aangetrokken. Deze kunstenaar, een leerling van de grote Rafael, ontwierp een fantastisch kijkspektakel van motieven in grijzen en goud op een blauwe ondergrond. Halffiguren met naakte bovenlijven, dolfijnen, kandelabers, vazen, kindertjes, schedels, hoornen van overvloed, bladvormen, ranken en monsterkopjes wisselen elkaar af in een spannend lijnenspel. Grotesken worden deze renaissancemotieven genoemd. In 1533 was het werk klaar. Dit jaartal is in het gewelf aangebracht.
 |
Bekijk de panorama van de Prinsenkapel en klik op de afbeelding. Hiervoor is QuickTime nodig. Klik hier voor meer informatie over QuickTime. |
De kapel werd vervolmaakt met gebrandschilderde vensters, waarschijnlijk naar ontwerp van Barend van Orley, de renaissancekunstenaar die in opdracht van Hendrik III ook tapijten ontwierp. Van de oorspronkelijke vijf glasramen resten er nog twee. Ze behoren tot de oudste renaissanceramen in Nederland. Ook hier weer dezelfde motieven, nu in combinatie met heiligen. Waarschijnlijk waren ook Hendrik III en zijn voorouders in de ramen uitgebeeld.
|
|
|
| Details van de schilderingen van het netgewelf van de Prinsenkapel, beschilderd naar ontwerp van Tommaso Vincidor da Bologna, 1530-1533, foto's RDMZ |
Drieluik
Voor het altaarstuk ging de opdracht naar de beroemde Jan van Scorel, een kunstenaar die lange tijd in Rome verbleef. Hij schilderde - met hulp van assistenten - een groot drieluik, dat verhaalt van Helena, de moeder van de eerste christelijke Romeinse keizer, Constantijn de Grote. Zij reisde door het Heilige Land op zoek naar het 'Ware Kruis', waaraan Christus gestorven was. Zij vond drie kruisen (te zien op het middendeel) en ontdekte dat één het ware was (rechts). Links is de veldslag uitgebeeld, waarin keizer Constantijn een lichtend kruis ziet dat hem de overwinning op zijn rivaal bezorgt. Waarna hij zich tot het christendom bekeert.
 |
| Jan van Scorel (atelier), Vinding van het Ware kruis, 1542 |
Marleen Dominicus-van Soest
)
)
)
)
