| C K V T h e m a: D e O n m o g e l i j k e L i e f d e (havo/vwo) | |
| [Literatuur bij het thema ''Verliefd zijn/Liefde/Onmogelijke liefde''] [Jeugdliteratuur] | |
 |
De noodlottige liefdesgeschiedenis in Verona heeft talrijke kunstenaars geïnspireerd en het stuk staat overal in de wereld regelmatig op het repertoire. [Romeo en Julia 1] . |
 |
Het is niet de eerste keer dat Shakespeares drama wordt neergezet als een botsing van culturen. De inspiratiebron voor West Side Story was indertijd de spanning tussen joodse en katholieke immigranten in het New Yorkse Manhattan. Maar de laatste tijd duiken er wel heel veel multiculturele Romeo's en Julia's op.[Romeo en Julia 2] |
 |
De benarde positie van joodse en katholieke immigranten in de East Side van Manhattan staat in 1949 model voor het script van de musical die we nu kennen als de West Side Story. In West Side Story verdedigen de 'Jets' hun positie in de wijk tegen de steeds groter wordende Puerto-Ricaanse groep jongeren die zich de 'Sharks' noemt. In een poging de twee gangs te verzoenen, wordt in de wijk een dansavond georganiseerd. De dansavond schiet zijn doel voorbij, maar blijft niet zonder gevolgen: Tony, een van de 'Jets', wordt verliefd op de Puerto-Ricaanse Maria. [West Side Story] |
 |
De keltische traditie kent vele levendige en indringende verhalen over hartstochtelijke liefdesverhoudingen. In de meeste, zo niet alle, verhalen draai het om een driehoeksverhouding waarbij twee mannen elkaar een vrouw betwisten. Soms is een van de minnaars jong en aantrekkelijk en de ander een dwingeland. In andere verhalen draait het simpelweg om twee rivalen van wie de een succes heeft en de ander wordt afgewezen. [Lancelot en Guinevere] |
 |
De overspelige relatie tussen de dappere, onbekende ridder en de vrouw van Koning Arthur is een voorbeeld van Hoofse Liefde. Engeland was in 1100 franstalig, vandaar de titel in die taal: Le Chevalier de la Charette, en er heerste een Hoofse Cultuur. De vrouw werd vereerd, zij staat hoog boven haar geliefde. Deze moest haar aanbidden en dienen zonder vragen of eisen te stellen. Lancelot gaat helemaal op in zijn liefde voor Guinevere. Zo valt hij in katzwijm wanneer hij een haarlok van haar vindt of ziet een aanvaller niet aankomen omdat hij over haar staat te dromen. [Le chevalier de la charrette] |
 |
Aïda speelt zich af in het Egypte van de farao's, dat in strijd is met het buurland Nubia. Tijdens een expeditie op vijandelijk gebied neemt de Egyptische generaal Radames een groep vrouwen gevangen waaronder de beeldschone Aida. Radames weet dan nog niet dat Aida de dochter van de Nubiaanse koning is, maar is wel op slag onder de indruk van haar. Hij schenkt haar als slavin aan zijn verloofde, princes Amneris. Wat niet mag, gebeurt toch: Aida en Radames worden hopeloos verliefd op elkaar. [Aïda en Radames] |
 |
De liefdesgeschiedenis tussen de kreupele negerbedelaar Porgy en het meisje Bess die zich in de stad Charleston in South Carolina afspeelt, zou de Amerikaanse equivalent worden van Wagners 'Tristan und Isolde' en Debussy's 'Pelléas et Mélisande'. [Porgy and Bess] |
 |
Een onechte zoon van Dumas, genaamd Alexandre Dumas fils (1824-1895), is vooral bekend geworden door zijn roman La Dame aux Camélias. Dit verhaal van een prostitue, die kennis maakt met de oprechte liefde, is door Verdi gebruikt als libretto voor zijn opera La Traviata. [Violetta en Alfredo] |
 |
Volgens de schrijver Ovidius werd Syrinx bemind door de lelijke god Pan. Op een gegeven moment werd Syrinx achterna gezeten door een opgewonden Pan. Syrinx zette het op een lopen, maar strandde bij een rivier die zij niet kon passeren. Ten einde raad deed ze een gebed, dat werd verhoord en ertoe leidde dat Syrinx net op tijd veranderde in riet. Pan kon niet anders dan de hoop opgeven.[Pan en Syrinx] |
 |
De legende van Pygmalion was bij schilders uit de negentiende eeuw bekend van Ovidius' Metamorfosen. Volgens dit verhaal was hij iemand die, geschokt door de losse moraal van de vrouwen in zijn tijd, had besloten vrijgezel te blijven. In de eenzaamheid van zijn atelier beeldhouwde hij een ivoren standbeeld van de ideale vrouw, en bad tot Venus hem eenzelfde partner te sturen. Zij stemde toe en toen hij het beeld kuste, veranderde het in een echte vrouw. [Pygmalion en Galatea] |
 |
Orpheus, zoon van de god Apollo was een dichter, beroemd om zijn lierspel. Met de muziek van zijn lier betoverde hij mens en dier. Zijn muziek was zo mooi dat zelfs de bomen en rotsen hem volgden op de klank. Orpheus trouwde met de mooie bosnimf Eurydice. Zij werd echter op hun huwelijksdag gebeten door een giftige slang waar ze op trapte toen ze vluchtte voor een ongewenste aanbidder. Ze stierf aan de beet.[Orpheus en Eurydice] |
 |
Het verhaal van deze niet voor elkaar bestemde geliefden wordt verteld in de Gouden ezel van Apuleius. Verhalen over de schoonheid van Psyche hadden Venus jaloers gemaakt, en ze stuurde Amor zelf om het meisje te straffen, door haar verliefd te laten worden op een vreselijk wezen. In plaats daarvan werd Amor zelf het slachtoffer van haar charmes en nam haar als zijn geliefde. Hij hield zijn goddelijke aard echter geheim, en bezocht haar alleen 's avonds, waarbij hij haar verbood naar hem te kijken. [Amor en Psyche] |
 |
Tristan en Isolde waren hevig verliefd geworden, nadat ze een liefdesdrank hadden genuttigd die bestemd was voor Isolde haar verloofde, koning Mark van Cornwall. Er ontstond een tragische liefdesverhouding.[Tristan en Isolde]
|
 |
Othello is een Moorse generaal die door de intriges van zijn officier Jago ertoe wordt gedreven zijn jonge vrouw Desdemona te vermoorden. Wanneer hij dan ontdekt dat alles wat hij geloofde op de leugens berust van Jago slaat hij de hand aan zichzelf. 'Othello' is het drama van de liefde en de jaloezie, dat door velen als het beste werk van Shakespeare wordt beschouwd. [Othello en Desdemona] |
 |
Vulcanus was getrouwd met Venus, die hem regelmatig bedroog met Mars. Toen hij dat uiteindelijk had ontdekt, smeedde Vulcanus in grote woede een ragfijn bronzen net, dat hij heimelijk over de echtelijke sponde spande. Zo ving hij haar, terwijl ze naakt in de armen van Mars lag. Daarna verzamelde hij de goden, om hen het overspelige paar te tonen. Deze bleken nauwelijks geschokt te zijn en Mercurius bekende zelfs dat hij best met Mars zou willen ruilen. [Venus en Mars] |
 |
Artemis was de maagdelijke godin van de jacht. Hoe streng zij haar kuisheid bewaakte mocht de jager Aktaion tot zijn schade ondervinden. Hij werd door Artemis in een hert veranderd en door zijn eigen honden verscheurd, toen hij haar, vergezeld van een hele schare nimfen, toevallig betrapte bij het baden. [Diana en Actaeon] |
 |
Apollo beledigt Cupido, de god der liefde. Uit wraak laat deze hem verliefd worden op de nimf Daphne. Tijdens de achtervolging verandert Daphne in een laurierboom. [Apollo en Daphne] |
 |
Hij ontmoette een jonge vrouw en liefdeskoorts greep hem tot op het bot. Zij was geen meisje dat graag bij het spinnewiel bleef zitten of almaar schikte aan haar kapsel, nee, een witte band omsloot haar losse haar, een gesp bedwong haar lichte kleren, want met een gladde speer ter hand, soms ook met pijl en boog, jaagde zij met Diana; rond het Maenalusgebergte won zij Diana's voorkeur. Maar ook voorkeur kan verkeren... [Jupiter en Callisto] |
 |
De Divina Commedia is een manifest over Dante's politieke ideeën, maar ook een eerbetoon aan Beatrice. Ze was niet echt zijn geliefde, maar een vrouw die hij aanbad en bewonderde als een hoofse liefde. Dante droeg gedichten aan haar op en ook in de Divina Commedia speelt ze een belangrijke rol. [Paolo en Francesca] |
 |
De held Aeneas, zoon van een sterveling en van de godin Venus, slaagt erin met zijn vader en zoontje uit de brandende puinhopen van Troje te ontsnappen en vaart in de richting van Italië. De godin Juno laat hem door een verschrikkelijk noodweer uit de koers geraken en zo belandt Aeneas in Noord-Afrika waar de koningin van Carthago, Dido, juist bezig is met de bouw van een nieuwe stad. [Dido en Aeneas] |
 |
Bij de geboorte van Narcissus raadpleegde zijn moeder een waarzegger omdat zij wilde weten of haar zoon lang zou leven. Zij kreeg een vreemd antwoord: 'Ja, als hij zichzelf niet kent'. Narcissus groeide op en werd een mooie, ijdele jongeman. Op een dag ontdekte Narcissus een bron. Hij boog zich naar voren om zijn dorst te lessen en werd verrast door het gezicht dat hem uit het water vandaan aanstaarde. Hij werd waanzinnig verliefd op zichzelf, kon zichzelf niet van de bron vandaan slepen, hij vergat alles, totdat hij volkomen uitgeput was.[Echo en Narcissus] |
 |
Pyramus en Thisbe. Beiden waren zij stervelingen, geen goden, en anders dan de meeste personages bij Ovidius ondergingen ze geen gedaanteverwisseling. Onder een moerbeiboom, bij een fontein buiten de stad, hadden de geliefden, ofschoon elk contact door hun vaders was verboden, afgesproken elkaar te ontmoeten. Een bloeddorstige leeuwin zou er de oorzaak van zijn dat ze elkaar misliepen. Er ontstond een vreselijk misverstand. [Pyramus en Thisbe] |
 |
Er heerst oorlog tussen de twee belangrijkste Griekse stadstaten Sparta en Athene en de strijdende mannen zijn maar niet in staat er gezamelijk een einde aan te maken. In de ogen van de vindingrijke Atheense LYSISTRATA is het dan ook de hoogste tijd dat de vrouwen zich ermee gaan bemoeien en de zaak van de vrede op zich nemen. [Lysistrata] |
|
Vaklokaal CKV-1 digitale school Samenstelling bronmateriaal uitsluitend en alleen ten behoeve van het nieuwe vak ckv-1 uit het algemeen deel voor havo en atheneum en het vak ckv vmbo. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Is er zonder uw
toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze
verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste
bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding
kunnen wij helaas niet geven. |