Als je met de trein het station van Heerlen binnenrijdt, passeer je bij aankomst de oude mijnschacht van de mijn Oranje Nassau. De schacht is een van de meest markante sporen die de mijnen hebben achtergelaten in Oostelijk Zuid-Limburg. Veel Limburgers, vooral jongeren, weten dat overblijfselen als de schacht bestaan, maar hebben er nooit bewust naar gekeken.
Een nieuw onderwijsproject brengt daar verandering in. Leerlingen van het Sintermeertencollege Heerlen hebben in januari een pilot-project uitgevoerd waarin het eigen mijnverleden centraal stond. Begeleid door geschiedenisdocent Nico Zijlstra hebben ruim zestig 2havo-leerlingen aan de pilot deelgenomen. De activiteiten maakten deel uit van het project Industrieel Erfgoed, een educatieve webomgeving voor kleinschalige erfgoedprojecten voor en door scholen.
Startpunt van de pilot was een introductieles in het Museum Industrion in Kerkrade, waar de leerlingen een film over de mijnen bekeken, rondleidingen kregen in het museum en enthousiast vragen stelden aan een oud-mijnwerker. Diezelfde middag kozen de leerlingen een voorwerp in het museum dat herinnert aan de mijnen en aan het verleden van de regio. Sommigen brachten voorwerpen van thuis mee, zoals een boekje met pensioenzegels, een mijnlamp of een leren pet. Eén leerling koos zijn eigen woonhuis, een beambtenwoning. De middag in het museum werd afgerond met de opdracht om het gekozen voorwerp te fotograferen met een digitale camera en het te beschrijven in een kijkwijzer.
Tijdens de vervolglessen op school deden de leerlingen hun onderzoek naar de achtergrond van het voorwerp en moesten ze deze koppelen aan één van de drie hoofdthemas wonen, werken en infrastructuur. Een belangrijke onderzoeksvraag was bijvoorbeeld welke functie het voorwerp vroeger had en welke plaats het innam in het leven van een grote groep mensen. De leerlingen maakten daarbij gebruik van aangereikte bronnenmaterialen en werden begeleid door hun docent(en).
Die begeleiding vond deels plaats via het Internet. Betrokken leerlingen en docenten waren (individueel) lid van een eigen project community die onderdeel was van de webomgeving Industrieel Erfgoed. De community werd gebruikt om bronnen te raadplegen, opdrachten te maken, werkstukken te publiceren en logboeken bij te houden. De docent kon via zijn persoonlijk beheer communiceren met de leerlingen over bijvoorbeeld de gemaakte werkstukken.
Inmiddels hebben de leerlingen het project afgesloten met een powerpoint-presentatie. Vanaf medio april kan ook jouw school (gratis) haar eigen erfgoedproject opstarten op http://erfgoed.kennisnet.nl. Op de website vind je meer informatie over het project. Ook kunnen jij of je docent contact opnemen met Martijn Hermans van Projectbureau e-linQ, mede-initiatiefnemer en projectcoördinator van Industrieel Erfgoed.
Martijn Hermans
