Al van verre is het park van de Fraeylemaborg in de omgeving te zien. Het omringende landschap is open en daardoor valt nog eens extra de langwerpige vorm op, veroorzaakt door verkaveling in de middeleeuwen. De tuin was ooit rond 1700 door Henric Piccardt, eigenaar van de borg, als een strakke, geometrische baroktuin aangelegd. De inspiratie kwam uit Frankrijk, Versailles.
In de negentiende eeuw is het park omgewerkt tot een romantisch park in de zogenaamde Engelse landschapsstijl. Deze uit Engeland overgewaaide stijl is een reactie op de strakke monumentale baroktuinen. Glooiende landschappen, bochtige paden met telkens wisselende uitzichten zorgen voor verrassingen tijdens de wandeling.
In 1781 kocht Hendrik de Sandra Veldtman het landgoed in verwaarloosde toestand. Niet alleen liet hij de borg grondig verbouwen, hij gaf ook de eerste aanzet tot een nieuwe aanleg van het park. Een ontwerptekening uit 1802, mogelijk van de hand van de beroemde landschapsarchitect J.D. Zocher sr (1763-1817) geeft een beeld van de grootschalige veranderingen die volgden. De bijna 1200 meter lange centrale zichtas van de baroktuin is gehandhaafd, evenals een schuine zichtas aan de noordzijde van het park. Vanuit de borg is er een fraai uitzicht door deze lanen. Voor het overige werden slingerende paden aangelegd en werden de waterpartijen vergraven in bochtige vormen. Zo ontstonden de Snoekenvijver en de vijver met een hondenkerkhof op een eilandje
Na het overlijden van haar vader in 1816 zette Louise de Sandra Veldtman de Engelse aanleg voort. Samen met haar tweede man Wiardus Hora Siccama met wie ze in 1831 trouwde schakelde ze Lucas Pietersz Roodbaard (1782-1851) in. Deze had zijn sporen al verdiend als architect van buitenplaatsen in de noordelijke provincies. Rond 1840 was het achterste deel van het park van de Fraeylemaborg uitgebreid door aankoop van een strook grond aan de zuidwestzijde. Roodbaard maakte hiervoor een fraaie tekening, gebruik makend van de reeds aanwezige Engelse elementen. Zwierige slingerpaden vormen de verbinding tussen niervormige perken. Vanaf een verhoging was er uitzicht naar diverse kanten. Deze zogenaamde zichtlijnen tekende Roodbaard op zijn kaart. De open niervormige velden waren bedoeld voor het verbouwen van graan, Koorenvelden staat er genoteerd. In fraai contrast met de donkere boomgroepen konden de borgbewoners even snuiven aan het boerenleven. De werkende boer was als het ware levende aankleding van de natuur.
Henny van Harten
Onderschriften bij de afbeeldingen
Van boven naar beneden:
Voorkant van de Fraeylemaborg in de winter
Plattegrond van het park:
1. parkeerplaats
2. borggracht
3. snoekenvijver
4. rond bassin
5. klaverbladvijver
6. vijver met eiland (hondenkerkhof)
7. driepuntsbrug
8. slangenvijver
9. berg
A. borg
B. koetshuis (galerie)
C. boerderij (restaurant)
D. duiventil
E. orangerie (kas)
F. scoutinggebouw
G. prieel in Engelse tuin
De slangenvijver
Middenas van het bos
Bezoekersinformatie
Klik hier voor de bezoekerinformatie van de Fraeylemaborg.
