Raadspensionaris

Kunstenaar onbekend De lijken van de gebroeders De Witt Ca. 1672-1702 Rijksmuseum, Amsterdam

De raadpensionaris is de rechtskundig adviseur van de Staten. In Holland is hij de juridisch leider van de Statenvergadering en als zodanig een belangrijk man in het gewest en dus in het land. Hij bereidt beslissingen voor, formuleert ze en zorgt voor de uitvoering. Veel raadpensionarissen komen in conflict met de stadhouder. De haat van de stadhouder voor de raadpensionaris ontlaadt zich in 1672.

De militaire crisis komt Nederland niet alleen te boven vanwege de benoeming van Willem III als stadhouder, maar vooral ook vanwege de uitstekende staat van de vloot en 's lands financiën, te danken aan het werk van raadpensionaris Johan de Witt. Willem III laat het woord 'eervol' uit De Witts ontslagaanvaarding schrappen en zijn medeplichtigheid aan de moord op de broeders De Witt wordt waarschijnlijk geacht.