 |
| Kasteel Nederhemert in de steigers tijdens de restauratie, foto RDMZ, 2002 |
| Panorama's |
 |
| De fundamenten van de zeshoekige toren |
 |
| Boheems koepelgewelf onder de middeleeuwse woontoren |
 |
| De achterkant van Nederhemert, met links het oudste deel |
 |
| In de toren |
 |
| Authentiek metselwerk in de woontoren met verschillende nissen |
 |
| Ridderzaal met bouwsporen, oud metselwerk, schilderingen en plavuizen |
 |
| Traptoren |
Uniek koepelgewelf
Hoewel een deel van het kasteel na de fatale brand ingestort of gesloopt was, wees onderzoek in 1984 uit dat er nog voldoende bouwrestanten over waren om het kasteel te herbouwen. En dat niet alleen: het middeleeuwse metselwerk, trappen en diverse soorten gewelven, waaronder een voor Nederland uniek 'Boheems' koepelgewelf onder de woontoren en een tongewelf onder de ridderzaal, waren te bijzonder om ze tot ruďne te laten vervallen. Dat was de conclusie van de eigenaar, Geldersche Kasteelen. In 1994 kreeg architect Walter Kramer opdracht een sober restauratieplan te maken, onder het motto 'behoud gaat voor vernieuwen'. Wat inhield dat Nederhemert in gereduceerde herbouwd zou worden, zonder de westvleugel en de zeshoekige toren, waarvan alleen de fundamenten nog aanwezig waren.
Twee fasen
Dankzij een kanjersubsidie van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg en vele andere bijdragen kon er op 1 september 2001 begonnen worden met de 'cascorestauratie'. Dit hield onder andere herstel van de buitenmuren in, het aanbrengen van balklagen om de muren weer stevig te verankeren en het construeren en dekken van de kapconstructies. In 2003 volgde de tweede fase: het herstellen van het interieur zodat het gebouw in juni 2005 in gebruik genomen kan worden. Bij het aanbrengen van moderne voorzieningen is geprobeerd om het metselwerk uit de veertiende tot zestiende eeuw zoveel mogelijk intact te laten. In de woontoren is het authentieke metselwerk nog te zien; in andere ruimtes is het niet altijd meer zichtbaar.
Bouwsporen
Bij de restauratie kwamen interessante bouwdetails aan het licht. Details die latere bewoners ouderwets hadden gevonden en hadden weggewerkt. Zo werden schietgaten ontdekt, een ingenieuze lichtschacht met nissen in de traptoren, kaarsnissen, een zeven meter diepe waterput in de woontoren, een privaat in de kelder van de ronde toren, plavuizen vloerdelen en een kapel met een kruisribgewelf in de ridderzaal - op de plaats van de oorspronkelijke toegangspoort.
 |
| Een detail van de keukentoren, een kruisgewelf, tijdens de restauratie, foto RDMZ, 2003 |
Deze details blijven zoveel mogelijk zichtbaar. Ook de voorgevel blijft grotendeels in oude staat, met zichtbare bouwsporen van balklagen en muren. Kortom, een voorgevel met een geschiedenis, die laat zien dat het kasteel eens groter was.
 |
| Kasteel Nederhemert na voltooiing van de cascorestauratie in 2003, foto Geldersche Kasteelen, K. Dansen |
Marleen Dominicus-van Soest
De panorama's
Klik op de afbeeldingen om de panorama's te starten, hiervoor is QuickTime nodig. Klik hier voor meer informatie.
