Voorbeelden van probleemstellingen
- Welke mogelijkheden hebben ambtenaren om hun ongenoegen met de gang van zaken duidelijk te maken?
- Waaruit zou regelgeving ter bescherming van klokkenluiders moeten bestaan?
- Wanneer zou klokkenluiden getolereerd moeten worden en wanneer niet?
- Hoe werkt ambtelijke loyaliteit in theorie en praktijk? Hoe en waarom zijn de ambtelijke loyaliteitsregel en de ministeriële verantwoordelijkheid ontstaan? Men noemt de ambtenarij ook wel de 'vierde macht'. Wat wordt daarmee bedoeld en wat betekent in dat verband 'vierde machtsmisbruik'.
- Recente casus: Paul van Buitenen, een ambtenaar in Brussel, bracht enkele jaren gelden verschillende fraudezaken aan het licht. Dat leidde tot het aftreden van de Europese Commissie. Hij werd ontslagen, strafrechtelijk vervolgd en schreef een boek. Op grond waarvan werd hij strafrechtelijk vervolgd?
- Historische casus: In welke zin is er in 'Max Havelaar' van Multatuli sprake van ambtelijke ongehoorzaamheid?
- Is het toenemend aantal gevallen van klokkenluiden een teken van een gezonde democratie of juist een teken van verval?
- Had Clive Ponting de zaak binnen de muren van het ministerie kunnen behandelen?
Voorbeelden van onderzoeksactiviteiten
- Schrijf aan de hand van de casus Ponting of de zaak Van Buitenen een pleidooi voor of tegen klokkenluiden.
- Interview een ambtenaar, bijvoorbeeld bij jou in de gemeente of bij één van de ministeries in Den Haag.
- Ga naar de videotheek een huur een paar banden van de Britse satirische televisie serie 'Yes Minister' en onderzoek of en waarom er in deze serie sprake is van klokkenluiden, of ambtelijke ongehoorzaamheid.
- Schrijf aan de hand van de "Yes Minister!" een pleidooi waarin duidelijk wordt hoe ver jij vindt dat een ambtenaar moet gaan in zijn trouw aan de minister.
- Lees het boek 'Max Havelaar' van Multatuli en onderzoek wanneer of waarom er in dit boek sprake is van klokkenluiden. Omdat je het boek ook op je boekenlijst voor Nederlands mag zetten sla je twee vliegen in één klap!
- Lees het boek 'Strijd voor Europa' van Van Buitenen (zie de documentatielijst). Bespreek op welke manier hij aan de noodklok heeft getrokken en waarom dit strafbaar is.
Voorbeelden van eindproducten en presentatiemogelijkheden
- Een pleidooi voor of tegen klokkenluiders, op papier of voor de klas.
- Laat aan je klas enkele afleveringen van de Engelse comedyserie Yes Minister zien. Leg aan de hand hiervan uit wat de problematiek omtrent klokkenluiden is.
- Schrijf een script voor een spannend rollenspel met je klas over klokkenluiden, waarin één groep de regering speelt, één groep het volk is, iemand een klokkenluider is en een ander een rechter die moet beslissen over het lot van de klokkenluider.
Naar Documentatie
|
GESCHIEDENIS
MAATSCHAPPIJLEER
NEDERLANDS
Toelichting vakken
Hoe regering, minister en ambtenaren samenwerken en wie waarvoor verantwoordelijk is leer je bij Geschiedenis onder Staatsinrichting. Hoe je een pleidooi schrijft leer je bij Engels of Nederlands. Je docent maatschappijleer kan je wellicht helpen bij een rollenspel.
Nog meer tips
- In de documentatielijst zijn twee toegankelijke Bestuurskundige boeken opgenomen die ingaan op het thema ambtelijke ongehoorzaamheid en klokkenluiden.
- Zoek voor meer informatie op internet met behulp van de verschillende zoekmachines met de term 'whistle blowing', de Engelse term voor klokkenluiden.
- Als je de klokkenluiders hierboven niet interessant genoeg vindt, zijn hier nog een paar namen: Hans De Kwaadsteniet (Rijksinstituut voor Milieuhygiene, RIVM), Sweder van Wijnbergen (voormalig Secretaris Generaal bij het ministerie van Economische Zaken), Docters Van Leeuwen (Voormalig Super Procureur Generaal). Zie ook de casus in de Votes & Quotes bij dit pakket.
- Je kunt twee casus met elkaar vergelijken en aangeven waar volgens jou de grens moet liggen.
- Op de Yes Minister-site wordt aangegeven op welke zender de serie op het moment uitgezonden wordt! Dat scheelt je de huur van een paar videobanden.
|