Diaserie Ver Gezocht

Ver gezocht, Oriëntaties op andere culturen in de beeldende kunst

Centraal Schriftelijk Eindexamen Beeldende Vakken VWO 1990 (gescand en beschikbaar gesteld door: Peter Vermaas Penta College) De diaseries zijn samengesteld door het LOKV evenals de begeleidende tekst.

[Dia 1-10] [Dia 11-20] [Dia 21-30] [Dia 31-40] [Dia 41-50] [Dia 51-56]

90-01.jpg (166829 bytes)

1.     Johan Nieuhof (Uelsen 1618 ‑ Madagascar 1672?)

Gebouw aan een rivier in China, illustratie in het reisverslag van zijn China reis, 1655‑57 Gewassen pentekening in ms, Parijs, Bibliothèque Nationale

In tegenstelling tot de in Europa vervaardigde 'Chinese' prenten en tekeningen zijn de naar de aanschouwing getekende illustraties in het reisverslag van Nieuhof onopgesmukt.

Bronnenbundel p. 17‑21

90-02.jpg (123907 bytes)

2.     'Chinese', figuurtje in theaterkostuum. Parijs, ca 1763 Gewassen pentekening, Parijs, Bibliothéque Nationale

Een dergelijk kostuum was te exotisch om in het dagelijks leven te dragen, hoewel er veel overeenkomsten met het toenmalige modebeeld zijn. Het theater sloot zich vol overgave aan bij de chinoiserie rage. In veel theaterproducties in het lichtere genre werden Chinezen ten tonele gevoerd.

Aanbiedingstekst p. 16‑17 Bronnenbundel p. 28‑29

90-03.jpg (81560 bytes)

3.        Zogenaamde. 'Japonsche rock' of cabaay: een mannenkamerjas, gemaakt van een voor-indische handbeschilderde en ‑bedrukte katoenen sprei, gesloten met zijden koord en een verstelbare ceintuur met knopen van de stof. Vierde kwart van de 18de eeuw, Den Haag, Nederlands Kostuummuseum

Sommige exotische kledingstukken vonden wel ingang als gewone kledij, al was dat aanvankelijk alleen binnenshuis. Deze kamerjapon heeft het model van een Perzische jas, de cambay of cabaay. Nederlandse kooplieden bleven deze jassen, die ze vaak ten geschenke kregen en die ze verplicht waren te dragen bij audiënties, eerst als huisdracht maar later ook op straat dragen. Ze waren vergeleken met de ongemakkelijke Europese mannenmode van de 18de eeuw een stuk geriefelijker.

Aanbiedingstekst p. 20‑22   Bronnenbundel p. 30‑32

90-04.jpg (91907 bytes)

4.        Nederlands vrouwenkostuum, bestaande uit een jak van sits en een rok van doorgestikt satijn, ca 1770‑1780 Den Haag Nederlands Kostuummuseum

ook in de vrouwenkleding van de 18de eeuw werd sits gebruikt. De grootste toepassing vond het in de informele huisdracht in de vorm van jakken (zoals hier) of rokken. De voordelen van het materiaal liggen voor de hand: het is comfortabel in het dragen en behoudt bij een eventuele wasbeurt zijn felle kleuren. Toch zijn er ook wel voorbeelden van meer formele kledij, die van sits is gemaakt. De in India bewerkte katoen was voorbehouden aan de meer welgestelden, maar toen in Holland en in Engeland een lokale industrie opkwam, werden de 'katoentjes' een stuk goedkoper en in een wijdere kring gedragen. De dessins van de Europese bedrukte katoen vertonen de invloed van de oorspronkelijke Indische patronen en van de Europese zijden stoffen.

Aanbiedingstekst p. 20‑21 Bronnenbundel p. 30‑32

90-05.jpg (103295 bytes)

5.     François Boucher (Parijs 1703 ‑ Parijs 1770) Chinoiserie papier op doek, 38,1 x 52,1, Rotterdam, Museum Boijmans van Beuningen

Aanbiedingstekst p. 16‑17 Bronnenbundel p. 26‑28

90-06.jpg (120033 bytes)

6. Schotel, China eind 16de/begin 17de eeuw porselein, h. 9,9 x 0 49,3, Ontario, Royal Museum

Deze schotel is een voorbeeld van het zogenaamde kraakporselein (genoemd naar het Portugese scheepstype kraak) met een randversiering, die karakteristiek is voor de Wan Li periode.

Aanbiedingstekst p. 14 Bronnenbundel p. 21‑23

90-07.jpg (91255 bytes)

7.     Theepot naar oostaziatisch voorbeeld, ca 1710‑1712 rood Böttger steengoed, h. 14 cm, Dresden, Staatlichen Kunstsammlungen

De theepot was een van de weinige Chinese modellen, die genade vond in Böttgers ogen. Dit model trekpot heeft een opstaand hengsel. In China zelf werden potten met een dergelijk hengsel van porselein meestal voor warme rijstwijn gebruikt. Na het bakken werden de roodstenen potten gepolijst, waardoor ze een matte glans kregen; soms werden dan zoals hier versieringen in reliëf aangebracht.

Aanbiedingstekst p. 15‑17 Bronnenbundel p. 24‑25

90-08.jpg (94464 bytes)

8.     Vaas met deksel, ca 1750‑1760 Worcester porselein, Worcester, Dysons Perrins Museum

De beschildering in het bovenglazuur vertoont vooral invloed van het Japanse  Imariporselein, hoewel in een tamelijk vrije verwerking. Worcester was een van de vele Europese porseleinfabriekjes, die in de 18de eeuw werden opgericht (en soms zeer snel weer waren verdwenen). Door slechts een beperkt aantal serviesmodellen te maken in de vooral geliefde blauw‑wit patronen wist de fabriek in Worcester te overleven. Vazen als deze werden in grote hoeveelheden vervaardigd en behoren niet tot de meest verfijnde producten van de fabriek.


Aanbiedingstekst p. 15‑17 Bronnenbundel p. 23‑24

 

90-09.jpg (60231 bytes)

9.     Jean Auguste Dominique Ingres (Montauban 1780 ‑ Parijs 1867) Het Turkse bad, 1862 olieverf/doek, diameter 108 cm, Parijs, Louvre

Aanbiedingstekst p.23‑24   Bronnenbundel p. 43‑47

 

90-10.jpg (159154 bytes)

10.   Eugène Delacroix (Charenton 1798 ‑ Parijs 1863) Joodse bruiloft in Marokko, détail, 1839 olieverf/doek, 103 x 142, Parijs, Louvre

Aanbiedingstekst p, 24‑25

Bronnenbundel p. 47‑49

 

[Dia 1-10] [Dia 11-20] [Dia 21-30] [Dia 31-40] [Dia 41-50] [Dia 51-56]