 |
|
|
|
|
Zoeken naar cultuur in Nederland |
|
|
|||
 |
 |
|
||
 |
Reis door cultuur in Nederland |
|
 |
 |
|||||||||||
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
 |
|
Indischgasten---------------------------------------------------------------------------------------
Projectpakket Het Oost-Indisch avontuur Rijksmuseum Amsterdam --------------------------------------------------------------------
Een miljoen Europeanen vertrokken in de 17de en 18de eeuw in dienst van de Verenigde Oostindische Compagnie naar Azië. Dat waren niet alleen Nederlanders. Ook Duitsers, Scandinaviërs en andere Europeanen traden in dienst van de Compagnie. De meeste compagniesdienaren keerden na afloop van hun dienstverband terug naar Europa. In heel Azië bemanden enkele duizenden Europeanen de VOC-vestigingen. In die handelsvestigingen vond een vermenging van Europese en Aziatische cultuur plaats. Steeds meer Europese mannen bleven in Azië, leefden samen of trouwden met Aziatische vrouwen, vaak vrijgelaten slavinnen. In hun huishoudens werd Maleis gesproken, rijst gegeten en vertoonde het meubilair Aziatische trekken. Die gemengd Indo-Europese cultuur bestond tot ver in de 19de eeuw. Vanaf 1900 nam het aantal Nederlanders dat zich, meestal tijdelijk, in Indië vestigde aanzienlijk toe. Deze nieuwkomers kwamen steeds vaker in gezinsverband naar de kolonie: Hollandse gezinnen die woonden in speciaal voor de Europeanen aangelegde wijken. Op de zestig miljoen Indonesiërs waren de Nederlanders, nog geen 150.000 in 1930, een minderheid. De meeste Nederlanders kenden Indonesiërs alleen van dichtbij als huispersoneel. De gewone Indonesiërs kwamen vrijwel nooit in aanraking met een Europeaan. ^ Nederlands echtpaar met slaaf
Achter het koopmansechtpaar, gekleed in sobere Hollandse dracht, staat een mannelijke slaaf met een pajong, een parasol. Het zonnescherm was in Azië een teken van aanzien of macht. Nederlanders namen dit Aziatische gebruik over, net als de gewoonte zich met slaven te omringen. De koopman wijst met een rotan stok naar een retourvloot, klaar voor vertrek naar Europa. Op de achtergrond ligt de stad Batavia. ^ Euraziatisch gezin te Batavia
VOC-koopman Pieter Cnoll, zijn gezin en twee huisslaven. Cnolls vrouw was de dochter van een Hollandse koopman en een Japanse prostituee. Links hun twee dochters, een met op schoot een ivoren doosje waarin zij wellicht sirih-benodigdheden bewaart. Het kauwen van kruidige sirihbladen was een wijdverspreid gebruik in Indonesië. De familie is rijk uitgedost. De dames dragen waaiers. Rechts staan twee huisslaven. De staande slaaf werd Oentoeng genoemd. Naar verluidt kwam hij na te zijn ontsnapt onder zijn eigen naam Suropati in opstand tegen de Nederlanders. ^ Bataviaas interieur
Tijdens zijn verblijf in Azië van 1779 tot 1787 maakte de VOC-predikant Jan Brandes een groot aantal aquarellen zoals een toerist tegenwoordig foto's maakt. Hij woonde in Batavia en Kaapstad in Zuid-Afrika en bezocht Ceylon (Sri Lanka). Behalve planten en dieren, tekende Brandes het dagelijkse leven. De kleine Jan Brandes poseert op vijfjarige leeftijd voor zijn vader in een bovenkamer van hun huis even buiten Batavia. Hij draagt een combinatie van Indonesische en Europese kleren. Op de achtergrond spint de slavin Flora katoen. Brandes bezat twaalf slaven. In de kamer zitten overal Indonesische vogels. Toen Brandes terugkeerde naar Europa, nam hij de witte kaketoe (links onder) mee.^ Op de thee
Twee dames drinken thee in een Europees huis te Batavia. De vrouw des huizes (links) is Aziatisch of Indo-Europees. Naast haar zit een slavin met een sirih-doos. De andere dame, die op bezoek is, oogt Europees. Naast haar staat een slavin met een dienblad. Gezien de inrichting met dure spiegels en meubels, is het een welgesteld huishouden. Achter het raam loopt een slaaf over de binnenplaats. In de keuken (rechts) is een andere slaaf aan het werk. ^ Lees verder over Het Oost-Indisch avontuur: Vestiging overzee --------------------------------------------------------------------------------------- Projectpakket Het Oost-Indisch avontuur Zie ook: ^ Themapakket Nederland en de wereld ^ Verenigde Oostindische Compagnie ^ Tijdbalk |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
 |
|
