CSE tehatex VWO 2009 
  3.- Verre Oosten
 

Ontmoetingen van het Westen met het verre Oosten: openstelling Japan. Concepten van ‘traditie’, ‘authenticiteit’ en ‘imitatie’ en verschillen in kunstopvattingen tussen Japan (China) en het Westen. De wijze waarop de traditionele Japanse kunst zijn eigenheid heeft weten te (be)houden in een dominante, westers georiënteerde kunstwereld.

  1860- 1900 Japonisme
3.1.- Japanse schilders raakten ook nieuwsgierig naar westerse technieken en opvattingen, toen hun land eenmaal uit het isolement was gekomen. Met centraal perspectief, licht- en schaduwwerking en in olieverf probeerden zij hun eigen oosterse wereld in beeld te brengen.
3.2.- Théodore Duret, een Parijse kunstcriticus, publiceerde in 1878 'Les Peintres impressionistes', waarin hij als één van de eersten wees op de verwantschap in de artistieke doeleinden van de impressionisten en de Japanse kunst.
3.3.- In Parijs handelde Samuel Bing (1838-1905) in Japanse en andere oosterse kunst. Toen deze kunst zo modieus werd dat er te veel concurrenten op de markt kwamen zette hij zijn kunsthandel om en gaf het de titel Maison de l'Art Nouveau. Verder aandacht voor La porte Chinoise en het Japansch magazijn in Den Haag
3.4.- In Frankrijk maakten de Japanse producten op de Parijse wereldtentoonstelling van 1867 diepe indruk. De lezing voor de Centrale Unie van de Toegepaste Kunsten in de Industrie, waaruit hieronder een fragment volgt, is een aansporing voor alle producenten om lering uit het Japanse voorbeeld te trekken. 
3.5.- Vanaf 1867 komen in het huis van de directeur van de beroemde Keizerlijke Porseleinfabriek in Sèvres, regelmatig de schilders Félix Bracquemond en Henri Fantin-Latour, evenals  kunstcritici en -verzamelaars. Ze trekken kostbare kimono's aan, eten uit een servies met decoraties van Bracquemond naar Japanse voorbeelden ontworpen
3.6.- Van Gogh gebruikt zijn eigen collectie Japanse prenten in een portret van de verf- en schilderijenhandelaar Père Tanguy. Diens winkeltje in Parijs was een trefpunt van kunstenaars als Vincent van Gogh, Emile Bernard, Paul Signac en ook Paul Cézanne, allen moeilijk te verkopen schilders.
3.7.- James Abbott McNeill Whistler (1834 – 1903) werd geboren in Lowell (Massachusetts) en vertrok in 1855 naar Europa, zonder ooit nog naar de Verenigde Staten terug te keren. Hij vertrok eerst naar Parijs, maar verhuisde na enige tijd naar Londen, waar hij tot zijn dood zou blijven wonen.
3.8.- In Europa was het een kleine avant-garde die het eerste geboeid raakte door producten uit Japan. Vooral in Engeland, waar deze kring betiteld werd met ‘Aesthetic Movement’. Literatoren en beeldend kunstenaars maakten kennis met de Japanse cultuur en vonden daarin uitgangspunten voor hun werk.
3.9.- Wat de kimono betreft waren het vooral de vrouwen en modellen van kunstschilders, die dit kledingstuk gebruikten als comfortabele huisdracht. De prachtige stoffen, die dankzij de snit zo soepel kunnen vallen, leverden de schilders weer een nieuw uitgangspunt op voor hun werk
  Japanse architectuur en het westerse classicisme in de tweede helft van de 19de eeuw
  1910- 1940  Westers Modernisme en traditionele Japanse architectuur:
3.11.- Frank Lloyd Wright (1867 – 1959) was een invloedrijk Amerikaans architect. Wright was een leerling van Louis Sullivan, de bekendste vertegenwoordiger van de Chicago School of Architecture (1887-1893), bij wie hij zeven jaar heeft gewerkt alvorens voor zichzelf te beginnen. 

3.12.- In het voorjaar van 1914 was op de Werkbundtentoonstelling te Keulen een gebouw te zien dat meteen veel belangstelling van pers en publiek kreeg. Het was Das Glashaus van Bruno Taut, (1880 - 1938) een bouwwerk dat vrijwel geheel uit glas en beton was opgetrokken. 

  Na 1945  Modernisme in Japan:
3.13.- Als autodidact leerde Tadao Ando (1941-  ) de stijl bij een timmerman in de buurt waar hij woonde. Het traditionele Japanse vakmanschap past hij toe bij houten bekistingen, waarin het beton wordt gestort. Zijn kennismaking met architectuur begon toen hij als 15-jarige toevallig een boek over Le Corbusier ter hand nam.
3.14.- De wereldomspannende architectuur van architect Kisho Kurokawa reikt van Japan via Maleisië, China en Kazachstan tot Nederland: de nieuwe vleugel van het Van Goghmuseum.

19-06-2011 digischool tehatex vwo