 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
Klokken kunnen ons het leven aardig zuur maken. We maken ons zorgen als een kind een kwartiertje te laat thuis komt of raken half overspannen wanneer we niet op tijd op een afspraak dreigen te verschijnen.
In dit digitale tijdperk schijnen wij Nederlanders meer gestrest te zijn dan ooit. Zou er een verband bestaan tussen die gemoedstoestand en de overvloed aan klokjes om ons heen?
Een leven zonder klok
Licht gestrest ging ik een jaar of vijftien geleden op vakantie naar Egypte. Na een korte tussenstop in het hectische Caïro voerde de reis naar het rustige Aswan. Daar leerde ik Abdullah kennen, een kapitein op een typisch Egyptisch zeilschip, een feloek. Met hem voer ik op zijn 'Nice' stroomafwaarts richting Luxor, een tocht die een kleine week duurde.
Het meest kostbare bezit van Abdullah was zijn polshorloge. Niet dat hij kon klokkijken! Voor hem was het horloge een statussymbool dat hem aanzien gaf in zijn omgeving. Het alleraardigste was nog wel dat hij nauwelijks een besef van tijd had. Zijn tijdshorizon reikte eigenlijk niet verder dan van gisteren tot morgen. Het was zo goed als onmogelijk om iets met hem af te spreken. 'Overmorgen moest maar morgen worden afgesproken'. Voor de rest werd het verstrijken van de tijd toch vooral bepaald door de natuur. De opkomst van de zon was het signaal om op te staan, en als de zon weer richting horizon kroop, was het tijd om af te meren en te gaan koken. De biologische klok van de maag deelde de rest van de dag in. Ruim drieduizend jaar geleden zal het er bij de zonaanbiddende oude Egyptenaren niet veel anders aan toe zijn gegaan.
Binnen de kortste keren raak je tijdens zo'n zeiltocht het besef van wegtikkende minuten en seconden kwijt, een probaat middel tegen stress. Een leven zonder klok is geen enkel probleem aan boord van een feloek. Totdat je het vliegtuig weer moet halen: een dodemansrit in een Egyptische taxi naar het vliegveld en treuzelende douaniers brengen je weer terug in de moderne tijd.
Tegenwoordig zijn we met de komst van digitale klokjes gewend geraakt aan tienden en zelfs honderdsten van seconden. Een ongehoorde precisie, waarvan je je kunt afvragen wat het werkelijk nut er van is in het dagelijks leven. Want zeg nu zelf, hebben we fracties van een seconde nodig om op tijd op een afspraak te komen, of spaghetti al dente te kunnen koken?
Pieter de Dreu
