Cultuurwijs - Themapakket Nederland voert oorlog

De essentie van oorlog is macht. Macht over een gebied, macht over een volk, macht over geld, over geloof, over handel, macht over macht. Daar draait het om. Soms is één van deze factoren al voldoende om naar de wapens te grijpen, meestal ontstaat een oorlog uit een samengaan van verschillende factoren. Oorlog is van alle tijden en van alle windstreken. Sommige gebieden worden vaker bezocht dan andere, omdat ze ongunstig of juist gunstig liggen, wie zal het zeggen. Nederland is niet ontkomen aan oorlog en geweld. Als aanstichter ervan en als slachtoffer. Er zijn oorlogen die worden bejubeld, zoals de Nederlandse Opstand tegen het Spaanse gezag en de 17de-eeuwse zeeoorlogen. Ze brachten helden voort, maar dichterbij onze eigen periode zijn er steeds minder helden en meer burgerslachtoffers. Deze ontwikkeling is terug te vinden in de collectie van het Rijksmuseum, waar de glorieus bevochten voorwerpen van de Zilvervloot een schril contrast vormen met de bebloede vlag uit de Atjeh-oorlog.

Jan Knoop, Koppel Utrechtse vuursteenpistolen, 17de eeuw Hoed van Ernst Casimir, 1632