Wie held wil worden kan maar het beste zo snel mogelijk doodgaan. Voor de helden van de katholieke kerk is dood-zijn zelfs een voorwaarde; heilig word je niet zomaar!
Jennifer Lopez, Eminem, Anastacia lopen kans levende held te worden. Ze zijn aspirant lid van de club van Levende helden; misschien wel het meest exclusieve gezelschap dat er bestaat. Maar het lidmaatschap is allerminst eeuwigdurend. Zelfs al ben je dood en officieel als held erkend, dan nog is je eindeloos heldendom niet zeker.
Helden worden vereerd, aanbeden, herdacht en zelfs hun sterfdag wordt gevierd. Een beetje held is naamgever van bijvoorbeeld een feest, een prijs of een gebouw. Zo schonk Constantijn Huygens zijn naam aan de gelijknamige literatuurprijs en dankt de Martinitoren zijn naam aan Sint Maarten en niet aan het drankenconcern.
Ben je echt een held van nationaal postuur, dan loop je de kans dat je een heus monument krijgt. In Amsterdam-Zuid vind je het Van Heutsz-monument. Het straalt de glorie uit van de gouverneur-generaal die op Atjeh in het voormalig Nederlands Indië te vuur en te zwaard de belangen van Nederland bevocht. Daarbij lieten zo'n 70.000 mensen het leven. Het monument werd in 1935 door koningin Wilhelmina onthuld. Inmiddels denken we wat anders over het geweld wat toentertijd door de Nederlanders werd ingezet, en is de verering voor Van Heutsz aardig afgenomen. Een typisch voorbeeld van een gevallen held, waar we eigenlijk een beetje mee in onze maag zitten. Op zijn monument zijn twee bomaanslagen gepleegd, het is herhaaldelijk beklad en onderdelen zijn ontvreemd.
Veel helden worden in Nederland vereerd door ze te vernoemen in straatnamen, zoals bijvoorbeeld de Karel Doormanlaan of de Groen van Prinstererstraat. Met een levende held loop je grote risico's. Je weet immers nooit wat hij na zijn verklaring tot held uit haalt, waardoor hij mogelijk weer hard van zijn voetstuk af valt. De commissies die in een gemeente de straatnamen bepalen nemen dan vaak ook het zekere voor het onzekere; beter een dode dan een levende held om een straat naar te vernoemen.
Alleen het leden van het koningshuis schijnen hierop een uitzondering te vormen. In talloze gemeenten vind je een Beatrixweg, Julianalaan of Prins Willem Alexanderplantsoen. Zij hebben blijkbaar bij de geboorte al een eeuwig heldendom meegekregen.
Pieter de Dreu
