zoeken
mail a friend








Het prenten-ABC A

een uitgave van het Rijksmuseum Amsterdam

A B  C  D  E  F  G  H  I  J  K  L  M  O  P  R  S  T  U  V  W  X  Y Z

A

Aanleg

Vaste markering op de drukpers om het papier tegen aan te leggen, zodat het papier telkens op dezelfde punten bedrukt wordt. Bij kleurendruk noodzakelijk om de kleuren passend te drukken.

Adres

Vermelding op een prent van de naam van de prentuitgever of -uitgeverij. Kan door een eventuele volgende uitgever worden vervangen.

Ad Vivum / Ad Viv.

'Naar het leven' staat soms vermeld in onderschriften.

Afdekken

Het bedekken van delen van de etsplaat met bv. afdekvernis of asfaltlak, ter bescherming tegen het etswater. Zie ets.

Afdekvernis

B.v. hars opgelost in spiritus. Is zuurbestendig en wordt gebruikt als afdekmiddel bij het bijten van een etsplaat. Zie ets.

Afdruk

Afbeelding op papier of ander materiaal, overgebracht door een ingeïnkte drukvorm. De afdruk toont het spiegelbeeld van de drukvorm.

Affiche

Aanplakbiljet. Als kunstvorm beschouwd vanaf ca. 1890, toen kunstenaars als Toulouse-Lautree affiches gingen maken. Zij maakten daarbij gebruik van de lithografie. Tegenwoordig worden affiches meestal fotomechanisch vervaardigd.

APDR

Avec Privilège du Roi. Vermelding op een prent van de koninklijke toestemming om de prent uit te geven. Verplicht in Frankrijk tot 1793. Zie ook CPR

Aquaforte fecit / Aq.F.

'Maakte het met sterk water, dwz. etste het. Toevoeging bij de naam van de kunstenaar.

Aquatint

Diepdruk. Etstechniek om vlakken met een egale toon te verkrijgen. Eerst alleen als aanvulling van de lijnets toegepast, later ook zelfstandig, Er zijn twee manieren om de etsplaat een structuur, een grein, te geven zodat de inkt niet alleen in smalle groeven maar ook op vlakken blijft zitten:
1. Korreltjes op de plaat aanbrengen. B.v. door zuurbestendig hars- of asfaltpoeder op de plaat te strooien of te verstuiven. Daarna wordt de plaat verwarmd, zodat de korrels van het poeder zich aan de plaat hechten. Bij het afdrukken ontstaan vlakken met witte puntjes tegen een donkere achtergrond.
2. De etsgrond perforeren. B.v. door er schuurpapier op te drukken. Of door zoutkorrels te strooien op de verwarmde en zacht geworden etsgrond. In water lost het zout op zodat in de etsgrond kleine gaatjes achterblijven. Bij het bijten dringt het etswater door de gaatjes in de etsplaat. Bij het afdrukken ontstaan vlakken met donkere puntjes tegen een witte achtergrond. Als uitvinder van de aquatint geldt J.B. Le Prince, midden 18e eeuw. Kleurenaquatinten waren in de 2e helft van de 18e eeuw in Frankrijk zeer geliefd. Zie ook suikeraquatint

Arabische gom

Plantaardige lijm uit de schors van bepaalde acaciasoorten. In water oplosbaar tot een doorzichtige, kleverige vloeistof Gebruikt bij de lithografie.

Arceren

Het evenwijdig naast elkaar zetten van lijnen. Vooral bij houtsnede en gravure de gebruikelijke methode om halftonen, grijze tinten en schaduwen te suggereren
Asfaltlak

Asfalt opgelost in terpentine. Is zuurbestendig en wordt gebruikt als afdekmiddel bij het bijten van een etsplaat. Zie ets.

Autografisch papier Speciaal geprepareerd papier met aan één kant een deklaag die in water oplosbaar is. Hierop kan met lithografisch krijt of tusche getekend worden. Daarna wordt het papier ingevocht, op een lithosteen gelegd en zo door de pers gehaald; de tekening blijft op de steen achter. De lithosteen wordt verder op de gewone wijze behandeld, zie lithografie.
Het tekenen op autografisch papier heeft een aantal voordelen: papier is gemakkelijker te hanteren dan de zware steen, de uiteindelijke afdruk is niet gespiegeld maar vertoont dezelfde richting als de oorspronkelijke tekening.
Avant la lettre 'Vóór de letter'. Term voor een afdruk die gemaakt is voordat het onderschrift is aangebracht.


Instelling: