|
Echoppe
|
Dikke etsnaald die schuin is afgeslepen. Door hem bij het tekenen in de etsgrond meer of minder schuin te houden kan de dikker en dunner wordende lijn van de gravure worden nagebootst. In de 17de eeuw voor het eerst gebruikt; o.a. toegepast door Callot.
|
|
Effigiayit / Effig.
|
'Tekende het'. Toevoeging bij de naam van de maker van de tekening waarnaar de prent werd gemaakt.
|
|
Épreuve d'artiste
|
Afdruk gemaakt voor de kunstenaar vóórdat de oplage gedrukt gaat worden.
|
|
Épreuve d'essai
|
Proefdruk
|
|
Éprenve de passe
|
Extra afdruk gemaakt ná de genummerde oplage.
|
|
Ets
|
Diepdruk. Afdruk van een plaat waarin de lijnen door zuur in het metaal zijn gebeten. Meestal is de plaat van koper, soms van ijzer of zink. De plaat wordt enigszins verwarmd en bedekt met etsgrond. Dit laagje wordt met een kaarsvlam beroet om de lijnen die daarna met een etsnaald in de etsgrond worden getekend, tot op de plaat, goed zichtbaar te maken. In een bad met etswater worden de bloot gekomen delen van de plaat aangevreten en verdiept. De achterkant van de plaat wordt afgedekt met b.v. afdekvernis. Lijnen die ondiep en dun moeten blijven, worden na de eerste bijting afgedekt. De lijnen die dikker moeten worden, worden nog eens gebeten. Van een normaal gebeten koperplaat zijn ca. 50 goede en 200 redelijke afdrukken te maken, van een zinken plaat maar resp. ca 30 en 120. Het bijten van lijnen in metaal kwam het eerst voor op o.a. harnassen aan het einde van de 15de eeuw. De vroegst gedateerde ets werd in 1513 gemaakt in Duitsland.
|
|
Etsgrond
|
Zuurbestendig mengsel van (bijen)was, hars en asfalt. Wordt gebruikt bij de ets.
|
|
Etsnaald
|
Spitse metalen naald. Wordt gebruikt bij de ets.
|
|
Etspers
|
Plaatdrukpers
|
|
Etsplaat
|
Drukvorm voor de ets. Is vrijwel altijd van metaal, 1 á 3 mm dik. Het oppervlak moet glad zijn. De vroegste platen waren van ijzer; vanaf ca. 1520 werd koper gebruikelijk. Sinds de 19de eeuw wordt ook het goedkopere zink veel gebruikt.
|
|
Etswater
|
Meestal verdund salpeterzuur, soms ijzerchloride of zoutzuur. Wordt gebruikt om de etsplaat te bijten. In de 16de en 17de eeuw overgoot men meestal de schuin gezette plaat met etswater; ook werd er wel een opstaand randje op de plaat gemaakt zodat het etswater op de plaat kon blijven staan. Vanaf het einde van de 17e eeuw dompelt men de gehele plaat in een bad met etswater. Soms wordt etswater wel plaatselijk met een penseel aangebracht.
|
|
Exendit / Exe.
|
'Gaf het uit'. Toevoeging bij de naam van de Uitgever.
|
|
Ex libris
|
'Uit het boekenbezit van'. Een eigendomsmerk, meestal in houtsnede of gravure, dat geplakt wordt aan de binnenzijde van een boekband om de eigenaar van dat boek te vermelden. Komt voor vanaf het einde van de 15e eeuw.
|
