kunstELO        Cultuur van de kerk in de 11de tot en met 14de eeuw 

 

 

Invalshoek 1.1: Inleiding, kunst en religie, levensbeschouwing

[invalshoek 1]  [invalshoek 2]  [invalshoek 3 [invalshoek 4]  [invalshoek 5]  [invalshoek 6]

1.1.1.- Inleiding Europa rond 1150  [Lees verder....]

 

1.1.2.- Hoe het universum ingedeeld was, kon men lezen in de boeken van Ptolemeus (tweede eeuw na Christus). Het middeleeuwse wereldbeeld wordt dan ook wel het Ptolemeïsch wereldbeeld genoemd. [Lees verder....]

 

1.1.2.1.- De Hereford-wereldkaart, de enige grote middeleeuwse wereldkaart (of mappa mundi) die in zijn geheel bewaard is gebleven, bevindt zich tegenwoordig weer, gerestaureerd en bewaakt, in de kathedraal van Hereford in Engeland, waar hij in een permanente expositie te bewonderen is.  [Lees verder.....]

 

1.1.3.- De kerk van Christus werd in 391 staatskerk van Rome, en geschoolde zangers zorgden voor een snelle verspreiding van de liturgische melodieën over de jonge kerk. Tijdens de vijfde en zesde eeuw groeiden op verschillende plaatsen in het Romeinse rijke mondelinge tradities in autonome liturgische gebieden.[Lees verder....]

 

1.1.4.- Tijdens een gevangenschap schrijft Boëthius korte, bondige boeken, onder andere twee over rekenkunde, vijf boeken over muziek getiteld 'Institutione musica’  Het is het eerste standaardwerk over muziektheorie in het christelijke westen.[Lees verder....]

1.1.5.- Wij kunnen de positie van de beeldende kunsten en hun makers een heel eind achterhalen door studie te maken van het middeleeuwse woordgebruik.[Lees verder....]

 

1.1.6.1.- In den beginne schiep God den hemel en de aarde. De aarde nu was woest en ledig, en duisternis was op den afgrond; en de Geest Gods zweefde op de wateren.En God zeide: Daar zij licht! en daar werd licht.En God zag het licht, dat het goed was; en God maakte scheiding tussen het licht en tussen de duisternis.[Luister verder....] Opdracht 1.1.K.- Beluister alle geluidsfragmenten en maak dan een van de volgende opdrachten:
  • zoek een bijpassend kunstwerk 
  • ieder vertelt een verhaal na (in groepje van bv 4 leerlingen)
  • schriftelijk (kort) navertellen (met eventueel bijpassend kunstwerk)

1.1.6.2.- De hof van Eden. De Zondeval. [Luister  verder......] Opdracht 1.1.K.- Beluister alle geluidsfragmenten en maak dan een van de volgende opdrachten:
  • zoek een bijpassend kunstwerk 
  • ieder vertelt een verhaal na (in groepje van bv 4 leerlingen)
  • schriftelijk (kort) navertellen (met eventueel bijpassend kunstwerk)

1.1.6.3.- De kruisiging, hemelvaart ed [Luister verder.......] Opdracht 1.1.K.- Beluister alle geluidsfragmenten en maak dan een van de volgende opdrachten:
  • zoek een bijpassend kunstwerk 
  • ieder vertelt een verhaal na (in groepje van bv 4 leerlingen)
  • schriftelijk (kort) navertellen (met eventueel bijpassend kunstwerk)

1.1.6.4.- De Apocalyps. Een CKV-2 les over het einde der tijden. [Lees verder....] Opdracht 1.1.K.- Beluister alle geluidsfragmenten en maak dan een van de volgende opdrachten:
  • zoek een bijpassend kunstwerk 
  • ieder vertelt een verhaal na (in groepje van bv 4 leerlingen)
  • schriftelijk (kort) navertellen (met eventueel bijpassend kunstwerk)
1.1.7.- Lactatio. In de late middeleeuwen worden voorstellingen van het heil dichtbij gebracht, opdat ze toegankelijk worden voor menselijke emotie.[Lees verder.........]

 

1.1.8.- Kloosters hadden een geheel andere culturele en maatschappelijke betekenis dan tegenwoordig. Het waren de belangrijkste centra van kennis en beschaving, essentieel voor bijvoorbeeld de ontwikkeling van de landbouw, zoals in het geval van Bernards Cisterciënzers. Maar ze waren ook onmisbaar bij de opkomst van de stadscultuur.[Lees verder.........]
1.1.9.- Het zou zeer interessant zijn om te weten wat de sculpturen esthetisch betekenden voor de mensen van de 12e eeuw en hoe ze het onderwerp zagen. [Lees verder.....]
1.1.10.- Enkele uitzonderingen daargelaten verschijnen de nieuwe figuur-sculpturen of op monumentale schaal in de portalen of op veel kleinere schaal, op de kapitalen. [Lees verder............]
1.1.11.- De Middeleeuwen -met name de 11de en 12de eeuw- kenmerken zich door enorme bedevaarten, die de periode tot een van de bijzonderste binnen de christelijke beschaving maken.[Lees verder.........]

 

1.1.13.- De Zeven Vrije Kunsten zijn zo genoemd omdat ze 'een vrij man waardig' zijn. De term komt voor het eerst voor bij Cicero, de eerste (niet bewaard gebleven) volledige beschrijving in de 1ste eeuw v.C. staat op naam van de Romeinse schrijver Varro. Al de Griekse sofisten gebruikten ze echter al als basis voor hun onderwijsprogramma.[Lees verder.......]

 

1.1.14.- De middeleeuwse mens ging er vrijwel zonder uitzondering vanuit dat het aardse leven slechts een tijdelijk oponthoud op de weg naar een beter en eeuwig leven was. leder een hoopte, dat zijn leven op aarde in de hemel (het verloren paradijs) zou worden voortgezet. [Lees verder.....] 

 

1.1.15.- Heiligen in het hemelrijk hadden door hun nabijheid tot God de status van bemiddelaars. Ze konden door iedereen worden aangeroepen om de genade van God te bepleiten. De meeste mensen zochten daarbij genezing voor hun ziekten.  [Lees verder.....] 

 

1.1.16.- De bedevaarten deden veel mensen dwars door Europa naar de graven van de apostelen Petrus en Paulus in Rome, naar het graf van de apostel Jacobus de Oudere in Santiago de Compostela in het uiterste noordwesten van Spanje reizen. [Lees verder......] 

 

1.1.17.- Eva liet zich in het paradijs door de listige slang verleiden tot het eten van de verboden vrucht: de appel. De verleidelijkste Eva uit de Romaanse kunst is zonder twijfel die in Autun. Het beeldhouwwerk is als fragment van de bovendorpel in het noordelijke portaal (1130) van de Saint-Lazare bewaard gebleven. De bijbehorende Adam is verdwenen. [Lees verder.....] 

 

[invalshoek 1]  [invalshoek 2]  [invalshoek 3 [invalshoek 4]  [invalshoek 5]  [invalshoek 6]


Samenstelling bronmateriaal uitsluitend en alleen ten behoeve van het nieuwe vak kua / ckv-2 uit het profiel C & M voor havo en atheneum. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij helaas niet geven.

17-02-2018