cultuur moderne ckv 2


	KUA: De cultuur van het moderne in de eerste helft van de 20ste eeuw Invalshoek 5.3: Kunstenaar en opdrachtgever; politieke en economische macht [invalshoek 1] [invalshoek 2] [invalshoek 3] [invalshoek 4] [invalshoek 5] [invalshoek 6]
	5.3.0.- Op 18 mei 1909 introduceerde Sergei Pavlovitsj Diaghilev zijn Ballets Russes in het Theâtre du Chatelet in Parijs. Het succes was overweldigend. Parijs raakte volledig in de ban van alles wat door Diaghilev werd samengebracht. [Lees verder.........] Opdracht 5.3.A.- Kunstenaar en opdrachtgever; politieke en economische macht Opdracht 5.3.C.- Sergei Diaghilev
	5.3.1.- Het idee voor een ballet op een Russische legende mondde uit in De Vuurvogel (Zhar-ptitsa in het Russisch) Dit ballet ging in 1910 in première bij Diaghilevs Les Ballets Russes in Parijs en gaat over de betoverde wereld van een heroïsche prins, een boze geest, een mooie prinses en een exotische vuurvogel. [Lees verder....]
	5.3.1.1.- Een vijftal expressionistische principes van Fokine betekenden een breuk met de vastgeroeste tradities die, als uitvloeisel van de ontwikkelingen in de romantiek, gangbaar waren geworden in het akademische ballet.[Kijk en luister naar een fragment van de stervende zwaan...........]
	5.3.1.2.- Een van de kunsten waar vervolgens het kubisme verder in door drong was het theater. In ‘Parade’, het eerste echte moderne ballet, gebeurde dat. Eerst in Parijs, daarna in Rusland.[Lees, kijk en luister verder.............] Opdracht 5.3.E.- Ballets Russes: Parade
	5.3.2.- In opdracht van Sergei Diaghilev en Igor Stravinsky kreeg Alexandre Benois in 1910 de opdracht het scenario te schrijven ( in samenwerking met de componist) en kostuums en decors te ontwerpen voor het ballet "Petrushka". [Lees verder.........]
	5.3.2.1.- Poppenkast kent een lange Europese traditie. Al sinds de Romeinse tijd gaat de held die wij kennen als Jan Klaassen in andere landen in Europa door het leven als Pulcinella, Kasperl, Punch of Petroesjka. Als afstammeling van een van de belangrijkste figuren uit de Commedia dell'Arte hebben zij veel met elkaar gemeen, zowel in hun karakter als in hun uiterlijk.[Pulcinella, een commedia-ballet van Strawinsky]
	5.3.3.- De voorstellingen van de Ballets Russes van impresario Serge de Diaghiley hadden wel vaker voor ophef gezorgd, meestal in positieve zin. Wel had men wat vreemd opgekeken van de kubistische, erotisch getinte pas de trois Jéux van Nijinski op muziek van Debussy. Maar wat er twee weken daarna op die avond van de 29ste mei 1913 gebeurde, moet onbeschrijflijk zijn geweest.[Lees verder.........]
	5.3.4.- Binnen het theater van de schilders is het ballet 'Vuurwerk', muziek van Strawinsky, ontwerper de Futurist G. Balla een hoogtepunt.[Lees verder.........]
	5.3.4.1.- Picabia 'Reláche' [Lees verder..................] Nu met video van Entr'Acte!
	5.3.4.3.- Ballet 'Le Chant du Rossignol' (de Zang van de Nachtegaal) van componist Stravinsky, balletmeester Balanchine en schilder Matisse uit 1920, naar het Chinese sprookje van Hans Christiaan Andersen.[Lees verder.......]
	5.3.4.6.- Een hoogtepunt in het oeuvre van Maurice Ravel is de balletmuziek "Daphnis et Chloé" (1912) voor de Ballets Russes van Diaghilev.[Lees verder...]
	5.3.4.7.- Nog in 1925 werd 'Scheherazade' bij een opiniepeiling in Londen vermeld als het meest geliefde ballet van het repertoire. 'Scheherazade' is representatief voor Diaghilevs eerste periode - de Russisch-oosterse fase, met zijn combinatie van overdadige ontwerpen, seks en geweld.[Lees verder....]
	5.3.5.- Lange tijd gold Bertolt Brecht (1898-1956) als één van de belangrijkste theatervernieuwers van deze eeuw. De auteur en regisseur wilde als communist de marxistische heilsleer uitdragen op de bühne. [Lees verder.........] Opdracht 5.3.G.- Bertolt Brecht/Kurt Weill
	5.3.6.- Kurt Weill De liederen uit de Driestuiversopera waren in 1928 grote hits, vooral "Mack the Knife" werd door iedereen gezongen of gefloten. Deze opera, die handelde over de man in de straat en corruptie, zelfs tot in het politie apparaat, ontketende een ware rage. [Lees verder.........]
	5.3.7.- In de jaren twintig en dertig groeide in Duitsland een beweging, die naar een fundamentele verandering van het bestaande schouwburgtheater streefde. Deze ontwikkeling kreeg vorm in het episch theater. [Lees verder.........] Opdracht 5.3.H.- Vervreemdingseffecten/episch theater
	5.3.7.1.- Der Aufstieg und Fall der Stadt Mahagonny [Lees verder.........] Opdracht 5.3.F.- Der Aufstieg und Fall der Stadt Mahagonny
	5.3.7.3.- Het idee voor Dogville ontstond toen Von Trier naar een cd luisterde van de Deense zanger Sebastian. Diens versie van een lied van Kurt Weill inspireerde hem een film te maken in de stijl van Bertolt Brecht. Een episch werk, waarin, zoals in de toneelstukken van Brecht, keer op keer wordt benadrukt dat het niet om realisme gaat. [Lees verder.......]
	5.3.8.- Met de naam Reinhardt komen we op een van de opvallendste verschijnselen van het theater in de twintigste eeuw: de opkomst van de regisseur. Omdat het samenspel in veel nieuwe stukken zo belangrijk werd, was iemand die niet bij het spel betrokken was nodig om toezicht te houden op het werk van de acteurs en om het te coördineren. [Lees verder.........]
	5.3.9.- In 1913 kreeg Kazimir Malevich de opdracht kostuums en decors te ontwerpen voor de eerste Futuristische opera "Overwinning op de zon". De muziek was van Mikhail Matiushin en de dichter Alexei Kruchenykh zorgde voor een groot deel van de tekst. De opera werd voor het eerst opgevoerd in 1913. [Lees verder.........]
	5.3.10.- Massa spectakels zoals "De bestorming van het Winterpaleis" waren niet alleen een uiting van Sovjet propaganda, maar ook een uiting van nieuwe ideeen over theater: de grens tussen acteur en toeschouwer werd opgeheven. [Lees verder.........]
	5.3.11.- Voor Meyerhold's (1922) productie van "De Dood van Tarelkin" nam hij de constructivistische ontwerpster Varvara Stepanova in dienst. Vernieuwend zijn niet alleen haar theater-ontwerpen, maar ook haar kleding ontwerpen zijn revolutionair te noemen. [Lees verder.........]
	5.3.12.- In 1920 publiceerden Alexander Rodtsjenko en Varvara Stepanova een Produktie-manifest waarin zij de verwerping van de traditie en de geestdrift voor de technologie probeerden te verbinden met de communistische ideologie. [Lees verder.........]
	5.3.13.- In de jaren vlak voor de eerste wereldoorlog vonden er in Rusland talrijke experimenten plaats op het gebied van literatuur, muziek, theater en beeldende kunst. Van al deze groepjes traden de cubofuturisten het meest op de voorgrond; ze vormden de kern van de Russische futuristische beweging. [Lees verder.........]
	5.3.14.- Het onderwijs aan het Bauhaus [Lees verder..........] Opdracht 5.3.D.- Bauhaus onderwijs
	5.3.15.- De beroemdste choreografie van het Bauhaus- theater, het Triadisch ballet, is niet beroemd geworden omdat het zo'n lange tijd bestaan heeft: op 30 september 1922 ging het in het Landestheater van Württemberg in première en op 4 juli 1932 werd het voor de laatste maal opgevoerd tijdens een internationale danswedstrijd in Parijs. Tien jaar is niet lang voor een ballet. [Lees verder.........] [Triadisch ballet]
	5.3.16.- De verzameling van mevrouw Krôller omvatte uiteindelijk ruim 800 schilderijen, ongeveer 275 beelden, van heel groot tot heel klein, circa 5000 tekeningen en bladen grafiek en een kleine 500 stuks kunstnijverheid: aardewerk, porselein, meubels, tapijten, boeken en kleinigheden. Een groot bezit voor een particulier, voor een museum vrij overzichtelijk en beknopt. [Lees verder...........] Opdracht 5.3.B.- De verzameling van mevrouw Krôller
	5.3.17.- De kunsthandel Van Wisselingh bestaat al ruim 160 jaar . Omstreeks 1900 had het bedrijf vestigingen in Londen en Amsterdam. In Londen op verschillende locaties rond Bond Street, in Amsterdam eerst kort op de Kalverstraat. daarna op het Spui en tenslotte op het Rokin, waar de naam van de zaak nog steeds op nr. 78 in de gevel staat. [Lees verder...............]