KUA: De cultuur van het moderne in de eerste helft van de 20ste eeuw

Invalshoek 5.2: Kunst en esthetica 

[invalshoek 1]  [invalshoek 2]  [invalshoek 3[invalshoek 4]  [invalshoek 5]  [invalshoek 6]

5.2.0.- De jaren tien en twintig van de 20ste eeuw werden duidelijk gevoeld als het begin van een nieuw tijdperk. Overal in Europa waren kunstenaars, vormgevers en architecten enthousiast bezig om nieuwe ideeën uitte dragen en vorm te geven. Deze avant-garde publiceerde manifest na manifest over hoe het moest. De stromingen die in de beeldende kunst ontstonden, zoals het kubisme, het futurisme, het constructivisme en het expressionisme, vonden hun evenknie in architectonische experimenten.[Lees verder......]

5.2.1.- Lyrisches van Vassily Kandinsky laat het verdwijnen van de herkenbare voorstelling zien in het werk van Kandinsky; de abstracte kunst werd geboren. Kandinsky was tot de conclusie gekomen dat herkenbaarheid in zijn werk datgene wat hij wilde zeggen in de weg stond. [Lees verder.....]

Opdracht 5.2.A.- Kunst en esthetica

5.2.2.- Tussen 1900 en 1910 ontwierp Loos het interieur van een groot aantal woningen. In 1910 bouwde hij zijn eerste villa, het Steiner-huis. In hetzelfde jaar ontstond het huis aan de Michaelerplatz, een groot kledingmagazijn met woningen erboven, gelegen tegenover het keizerlijk paleis de Hofburg.  [Lees verder.....]

Opdracht 5.2.D.- Adolf Loos (Het huis aan de Michaelerplatz)

5.2.2.1.- In 1921 stichtte de Duitse regering het Reichskuratorium für Wirtschaftlichkeit (Rijkscommissie voor efficiëntie) dat onderzoek moest doen naar meer doelmatige productiemiddelen en werkwijzen, en daaraan bekendheid moest geven. De commissie onderzocht zaken als verlichting, werkhouding en de coördinatie van het arbeidsproces.[Lees verder.....]

5.2.3.- In 1924 ontwierp een lid van de Stijl groep, Gerrit Th. Rietveld (1888-1964) in Utrecht een woonhuis voor Truus Schröder-Schräder. Haar man was pas gestorven en ze had besloten voor zich zelf en haar drie kinderen een kleiner huis te laten bouwen. Ze schakelde Gerrit Rietveld in, die ze goed kende van een eerdere verbouwing. [Lees verder.....]

5.2.3.1.-Na de oplevering van de 4 woningen richtten Rietveld het pand in als modelwoning, met moderne (Rietveld) meubelen. In de drie weken van openstelling in oktober 1931 konden geïnteresseerden hun belangstelling kenbaar maken voor het huis of het meubilair.[Lees verder.....]  
5.2.4.- Theo van Doesburg is vooral bekend als oprichter en redacteur van het tijdschrift De Stijl. Van Doesburg was een veelzijdig kunstenaar - schilder, vormgever, architect, typograaf - en hij schreef verhalen gedichten en kunstbeschouwelijke artikelen. [Lees verder.....]

Opdracht 5.2.E.- Theo van Doesburg (De Aubette) 

5.2.5.- Piet Mondriaan: Zijn vroege werk is nog sterk gebaseerd op de waarneming van de realiteit: hij schildert wat hij ziet. Geleidelijk schildert hij steeds abstracter, totdat er alleen horizontale en verticale lijnen overblijven. De stappen die hij op weg daar naartoe zette, zijn vooral in het Gemeentemuseum te Den Haag heel goed te volgen [Lees verder.....]

5.2.5.1.- In 1915 en '16 huurt Mondriaan een kamer bij de musicus Jacob van Domselaer en diens vrouw Maaike. Mondriaan herkent in Van Domselaers composities uit die tijd, getiteld "Proeven van Stijlkunst", zijn eigen streven.[Lees verder........]

5.2.6.- Hoewel het futurisme in 1909 door de dichter en toneelschrijver Filippo Tomasso Marinetti als literaire beweging werd gelanceerd, bezorgde het vernieuwingselan dat uit zijn oprichtingsrnanifest sprak, hem vrijwel direct aanhangers uit alle artistieke disciplines.  [Lees verder.....]  

5.2.6.1.- In oktober 1910 verscheen Marinetti's eerste theatermanifest getiteld: 'Manifesto dei Dramaturgi Futuristi'  [Lees verder.....]
5.2.6.2.- Enrico Prampolini werd op 20 april 1894 geboren te Modena (Italië) en studeerde vanaf 1912 te Rome. Tijdens zijn studie kwam hij in aanraking met het futurisme en nam hij in 1912 deel aan een groepsexpositie. Prampolini was een veelzijdige kunstenaar die zich ook bezig hield met het ontwerpen van decors en kostuums voor het theater en de film. [Lees verder........]

5.2.6.3.- In Italië gold het kubisme als de belangrijkste impuls voor de moderne vernieuwingen van de futuristen, die als serieuze en oorspronkelijke kunstenaars pas publiekelijke aandacht verkregen toen zij samen met de kubisten in Parijs anno 1912 tentoonstelden. [Lees verder.........]

Opdracht 5.2.C.- Futurisme

5.2.6.4.- Kurt Schwitters werd in 1887 in Hannover geboren en stierf in een onbeduidend plaatsje in het Engelse Lake District in 1948. Schwitters schilderde, beeldhouwde, dichtte, deed performances, schreef verhalen, ontwierp reclames, was uitgever van tijdschriften en boekjes, organisator en impresario.  [Lees verder....]

 Opdracht 5.2.G is te vinden bij de bronpagina.

5.2.7.- NIEUW  Het muziekleven zoals dat vóór de oorlog in Wenen bestond, werd voortgezet, alsof er niets was gebeurd. De Weners wensten zich door de na-oorlogse chaos niet van het bezoek aan opera, operette of concert te laten afhouden. (in Die Fledermaus van Johann Strauss, de operette aller operettes, wordt die houding trefzeker gekarakteriseerd: 'Glücklich ist, wer vergisst, was doch nicht zu ändern ist!  Dat Wenen dan tenminste als muziekstad een leidende rol in Europa zou blijven spelen, daarover was iedereen het eens.[Lees verder......] 

[Traditie en Vernieuwing]  [De Tweede Weense School]  [Schönberg voor beginners]  

[Verein fur musikalische Privatauffuhrungen]  [Musikblatter des Anbruch

5.2.7.1.- Schonberg en het expressionisme. De term expressionisme had net als impressionisme aanvankelijk betrekking op de schilderkunst. Waar het impressionisme streefde naar  de weergave van de objecten zoals zij op een bepaald moment door de toeschouwer worden waargenomen, werd in het expressionisme uitdrukking gegeven  aan het innerlijk leven.  [Lees verder.....]
5.2.7.2.- Ernst Krenek (1900-1991) is een van de eerste componisten in de 20e eeuw die men als 'postmodern' zou kunnen aanduiden. De hoofdpersoon in het opera libretto "Jonny spielt auf"uit 1927 is een neger en de opera was een mix van jazz, electronische muziek, klassieke muziek en geluiden van de straat: verkeer, treinen en sirenes. [Lees verder........]
5.2.10.- De correspondentie tussen Wassily Kandinsky en Arnold Schönberg is een treffend voorbeeld van de gemeenschappelijke idealen en uitgangspunten, die kunstenaars uit verschillende disciplines aan het begin van de twintigste eeuw deelden. [Lees verder...........]

Opdracht 5.2.F.- Briefwisseling Wasssily Kandinsky/Arnold Schönberg

 

5.2.8.- Duncan werd geboren in San Francisco. De lerse immigrantenfamilie waaruit zij geboren werd keerde in 1899 naar Europa terug. In Londen bezocht zij het British Museum en maakte er kennis met de kunst en cultuur van de Grieken. [Lees verder.....]

Opdracht 5.2.B.- Isadora Duncan/Loie Fuller

5.2.9,- De Amerikaanse danseres L Fuller (1862-1928)  heeft een bijzondere plaats in de danswereld. Zij was dochter van een acteurs-echtpaar en debuteerde al op 3-jarige leeftijd in kinder- rolletjes in boulevardstukken. Haar interesse voor de dans berustte naar haar eigen zeggen, op toeval. Aanleiding was haar rol in een toneelstuk.  [Lees verder.....]

[invalshoek 1]  [invalshoek 2]  [invalshoek 3[invalshoek 4]  [invalshoek 5]  [invalshoek 6]


Samenstelling bronmateriaal uitsluitend en alleen ten behoeve van het nieuwe vak ckv-2 uit het profiel C & M voor havo en atheneum en tehatex. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij helaas niet geven.

11-12-2014