B a l l e t   e n   D a n s  
[Kijkwijzer voor ballet en dans]
Vernieuwingen van het ballet in Rusland. [Lees verder....]  
De danskunst is uitermate geschikt om de idealen van de romantiek zichtbaar te maken. De onmiddellijke inspiratiebron voor het ontstaan van het romantisch ballet was het 'Nonnenballet' uit de opera 'Robert Ie Diable' van Giacomo Meyerbeer uit 1831. [Het romantische ballet]  [Vragen en opdrachten 1]
Het eerste romantische ballet is van de Italiaanse choreograaf Taglioni uit 1831. Het heet 'De Sylfide'. Een sylfide is een gewichtloze sprookjesfiguur, een luchtgeest.[La Sylfide]  [Vragen en opdrachten 2]
Adolphe Adam was tijdens zijn leven heel erg populair. Van deze Franse componist van voornamelijk opera's en balletten blijken bijna alle beschikbare cd-opnames één en hetzelfde stuk te betreffen: de populaire 'Ronde du postillon,' uit de opera Le postillon de Lonjumeau, waarmee Adam vanaf de première in 1836 hoge ogen gooide. [Lees verder.....] [Opdracht is te vinden bij bron]
In 'Giselle', een romantisch ballet over de onmogelijke liefde tussen een eenvoudig boerenmeisje en een verdwaalde prins, heten de gewichtloze danseressen 'Willis'  [Giselle]
Saint-Léon had een grote voorliefde voor authentieke volksdansen, wat ook blijkt uit zijn beroemdste en nog steeds populaire ballet Coppélia. Het was zijn laatste bal let en hij maakte het in zijn sterfjaar 1870 (op de gelijknamige muziek van Delibes) voor Het Ballet Van De Opera Van Parijs. [Coppelia]
Het Zwanenmeer is het ballet dat gedanst wordt in het grootst aantal verschillende versies en dat denkelijk het hoogst aantal voorstellingen kent uit het hele balletrepertoire. Het is zowat de maatstaf voor de status van een balletgezelschap.[Hat Zwanenmeer] [Vragen en opdrachten 3]
Men denkt aan Spanje als men de 'Can-Can-kleding' bekijkt. Deze is duidelijk geïnspireerd op de rokken-weelde van de Spaanse danseressen. De Can-Can werd na 1830 zeer snel populair in Frankrijk en is een lokdans met een duidelijk erotische functie. Dat erotische element veroorzaakte weerstanden.   [Can-can] [Offenbach] [Vragen en opdrachten 5]
Een vijftal expressionistische principes van Fokine betekenden een breuk met de vastgeroeste tradities die, als uitvloeisel van de ontwikkelingen in de romantiek, gangbaar waren geworden in het academische ballet.[De stervende zwaan] [Vragen en opdrachten 4
De muziek van de Franse componist Claude Debussy (1862-1918) wordt vaak als impressionistisch omschreven en vergeleken met de nieuwe stroming in de schilderkunst van zijn tijd, het impressionisme. Debussy zelf had een hekel aan dat etiket. Toch had hij veel gemeen met de impressionistische schilders van zijn tijd zoals bijvoorbeeld Monet, Manet en Renoir. [l'Après-midi d'un faune] 
De voorstellingen van de Ballets Russes van impresario Serge de Diaghiley hadden wel vaker voor ophef gezorgd, meestal in positieve zin. Wel had men wat vreemd opgekeken van de kubistische, erotisch getinte pas de trois Jéux van Nijinski op muziek van Debussy. Maar wat er twee weken daarna op die avond van de 29ste mei 1913 gebeurde, moet onbeschrijflijk zijn geweest.[Le sacre du printemps]
Het idee voor een ballet op een Russische legende mondde uit in De Vuurvogel (Zhar-ptitsa in het Russisch) Dit ballet ging in 1910 in première bij Diaghilevs Les Ballets Russes in Parijs en gaat over de betoverde wereld van een heroïsche prins, een boze geest, een mooie prinses en een exotische vuurvogel. [Lees verder....]
In opdracht van Sergei Diaghilev en Igor Stravinsky kreeg Alexandre Benois in 1910 de opdracht het scenario te schrijven ( in samenwerking met de componist) en kostuums en decors te ontwerpen voor het ballet "Petrushka". [Lees verder.........]
Een hoogtepunt in het oeuvre van Maurice Ravel is de balletmuziek "Daphnis et Chloé" (1912) voor de Ballets Russes van Diaghilev.[Lees verder...]
Nog in 1925 werd 'Scheherazade' bij een opiniepeiling in Londen vermeld als het meest geliefde ballet van het repertoire. 'Scheherazade' is representatief voor Diaghilevs eerste periode - de Russisch-oosterse fase, met zijn combinatie van overdadige ontwerpen, seks en geweld.[Lees verder....]
De beroemdste choreografie van het Bauhaus- theater, het Triadisch ballet, is niet beroemd geworden omdat het zo'n lange tijd bestaan heeft: op 30 september 1922 ging het in het Landestheater van Württemberg in première en op 4 juli 1932 werd het voor de laatste maal opgevoerd tijdens een internationale danswedstrijd in Parijs. Tien jaar is niet lang voor een ballet. [Lees verder.........] [Triadisch ballet]
Romeo en Julia behoort tot de mooiste balletklassiekers van het internationale balletrepertoire. Het gegeven van de onmogelijke liefde tussen twee leden van vijandige families is zo universeel dat iedereen er keer op keer weer door meegesleept wordt. [Romeo and Julia] (Sergei Prokofiev)
In Frankrijk was weliswaar sprake van een vooroordeel op basis van kleur, maar zeker niet van rassenhaat zoals in Amerika. Frankrijk en Parijs gaven zich over aan négritude; een flirt met het kleurverschil. [Josephine Baker]
Duncan werd geboren in San Francisco. De lerse immigrantenfamilie waaruit zij geboren werd keerde in 1899 naar Europa terug. In Londen bezocht zij het British Museum en maakte er kennis met de kunst en cultuur van de Grieken. In 1903-I904 bezocht ze Griekenland. De schoonheid van de eenvoud, de harmonie en de natuur inspireerden haar sterk. [Isadora Duncan]
Busby Berkeley begreep dat alleen maar prachtig uitgewerkte decors het publiek niet konden boeien en dat een uitgekiende cameraplaatsing en montage absoluut essentieel waren. Berkeley werd van Broadway naar Hollywood gehaald.  [Lees verder....]
Al in de eerste tien jaar van de 20ste eeuw ontwikkelde zich een vorm van theater in Amerika die men samenvat onder de noemer showbusiness. Nieuwe technieken maakten ook hier grootschaligheid en spectaculaire effecten mogelijk. Wat betreft theatereffecten spanden de Ziegfeld Follies de kroon.[Lees verder....]
De Amerikaanse danseres L Fuller (1862-1928)  heeft een bijzondere plaats in de danswereld. Zij was dochter van een acteurs-echtpaar en debuteerde al op 3-jarige leeftijd in kinder- rolletjes in boulevardstukken. Haar interesse voor de dans berustte naar haar eigen zeggen, op toeval. Aanleiding was haar rol in een toneelstuk.  [Lees verder.....]
Maurice Béjart was (en is) een fenomeen in de danswereld. Hij bracht de moderne-klassieke dans naar het grote publiek. [Maurice Bejart] 
Funk & Hip Hop kennen we van de televisie. Met name MTV zendt enorm veel clips uit waarin streetdance te zien is. Het is een dansvorm waarin men zich moet uitleven op muziek. [Streetdance, breakdance] [Vragen en opdrachten 6]

leder meisje was in 1978 verliefd op John Travolta, die als uit het niets leek opgedoken. Overal op schoolpleinen zag je jongeren op een rijtje pasjes doen, terwijl ze hun onderarmen over elkaar rolden. Die lente beleefden dansscholen gouden tijden met het geven van cursussen discodansen[Saturday Night Fever]

Oorspronkelijk was Riverdance een idee van Michael Flatley. Michael Flatley begon al vroeg met de Ierse volksdans, die eigenlijk alleen in Ierland beoefend word. Naar mate hij langer bezig was bracht hij veranderingen toe aan de danspassen. De oorspronkelijke Ierse dans was door toedoen van Michael Flatley moderner en meer toegankelijker geworden. [Riverdance] 
Via de film West Side Story, die dateert van 1961 deed het 'jazzballet' zijn intrede in de hele danswereld, een genre dat gretig in dansscholen werd overgenomen. Jazzdans werd een furore. Het geeft de jonge amateurdansers een prettig gevoel, er wordt op leuke muziek gedanst en men gelooft dat er sneller resultaat geboekt wordt dan met klassiek ballet. [Lees verder.....] 
De privé dansscholen zijn zeker een sector die de dans als massacultuur propageren. Na de ,iazzdans kwam de acrobics op het programma. Duizenden jongeren en volwassenen beoefende arobic, zeker nadat filmster Jane Fonda en supermodel Cindy Crawford hun arobic-video's en bijbehorende methodiekboeken de wereld hadden ingestuurd. Als je zulk een methode volgde, bestond toch de kans dat je er ook zo ging uitzien ! ? .[Lees verder..........]
De twist is een dans die ontstond halverwege de jaren '60. Bij de twist (van het Engels: draaien) wordt door het bovenlichaam een draaiende beweging gemaakt, waarbij de gebogen armen worden opgetild. Ondertussen maakt het onderlichaam een tegengestelde beweging. Men dient daarbij tegelijk de benen iets gebogen te houden [The Twist video
Disco is een dansmuziekgenre dat zijn oorsprong vindt in de discotheken. In het algemeen verwijst de term naar een specifieke muziekstijl die invloeden heeft uit de funk-, soul- en salsamuziek. [Disco video] [meer......]
Een line dance is een formatiedans waarin een groep mensen dansen in één of meer rijen, waarbij ze dezelfde bewegingen uitoefenen.[Line dance  video]

Scapino Ballet Rotterdam is het moderne, eigentijdse stadsdansgezelschap van Rotterdam en, naast vaste bespeler van de Rotterdamse Schouwburg, het oudste reisgezelschap van Nederland. Scapino geeft gemiddeld honderd voorstellingen per jaar. [Scapino Ballet] [website Scapino Ballet Rotterdam]

De choreografie handelt over de gevolgen van genmanipulatie, volgens Gingras dé ‘freakshow’ van de toekomst. In een afgesloten witte ruimte toont hij hoe een mannelijk proefkonijn wordt gekweld door tics en neuroses. Een motorisch gestoorde gek in een isoleercel, die zichzelf heeft verloren ergens halverwege de op hem toegepaste experimenten met CYP 17 — het gen dat de proteïne maakt die stress teweegbrengt. [Krisztina de Châtel  CYP 17] [website Krisztina de Châtel] [CKV]
Krisztina de Châtel kwam voor het eerst in aanraking met het fenomeen skaten op haar dagelijkse fietstocht door het Vondelpark, op weg naar de studio. De manier van bewegen van de skaters inspireerde haar tot een nieuwe productie.  [Lees verder..] [website Krisztina de Châtel] [CKV]
Het Nederlands Dans Theater is een internationaal modern dansgezelschap, gevestigd in het Lucent Danstheater, Den Haag. Het is opgericht in 1959 door 16 dansers van het toenmalige Nederlands Ballet. Na een abrupte breuk met het Nederlands Ballet is het Nederlands Dans Theater uitgegroeid tot haar huidige status, een dansgezelschap dat bestaat uit drie gezelschappen. In totaal geeft het gezelschap nu ongeveer 400 voorstellingen per jaar. Hiervan wordt de helft in het buitenland opgevoerd. [Het Nederlands Danstheater]
Conny Janssen richtte met Wim Visser in 1992 het moderne dansgezelschap Conny Janssen Danst op. Directe aanleiding daartoe vormde haar doorbraak in 1991 met de voorstelling Eloï Eloï. Inmiddels heeft Conny Janssen met een reeks indrukwekkende choreografieën een eigen plek verworven in de Nederlandse danswereld. [Conny Janssen Danst] [website:Conny Janssen Danst]
 
Dance Works Rotterdam is een eigentijds repertoiregezelschap dat moderne dans produceert en propageert aan het voorfront van internationale dansvernieuwing. Het gezelschap is gevestigd in Rotterdam en presenteert voorstellingen door heel Nederland en op internationale tournees. [Dance Works] [website: Dance Works]
Gerris, oprichter van de skategroep ISH, heeft speciaal voor de Nederlandse Dansdagen een massachoreografie op wielen gemaakt, waaraan honderd Limburgse amateurskaters hun medewerking verlenen. Het spektakel, RAMPS! getiteld, is het resultaat van diverse workshops die Gerris en de andere leden van ISH in de afgelopen maanden in Limburg hebben gegeven, waarbij zij de amateurskaters de basisprincipes en geavanceerdere technieken van het skatedansen hebben bijgebracht.  [Ramps (Skategroep ISH)]
Vier danseressen trekken hun T-shirt recht, ballen hun vuisten en strijken snel door hun haar. Dat zijn enige basisbewegingen van ‘Rosas danst Rosas’, een choreografie van Anne Teresa De Keersmaeker uit 1984. [Rosas danst Rosas]
Tot in de jaren 1990 was modern ballet een puur Westerse aangelegenheid. In de voormalige Sovjet-Unie, in Oost-Europa en in de veelal communistische Aziatische staten zoals China, werd naast folkloristische dans uitsluitend het klassiek ballet beoefend. Daarop was eigenlijk maar één uitzondering: de Taiwainese choreograaf  Lin Hwai-Min. [Cloud Gate Dance Theatre Bamboo drea
Kathak is een van de zeven klassieke dansvormen uit Noord-India. Het woord kathak is afgeleid van kathakar, verhalenverteller. Eeuwen geleden vertelden barden met muziek en dans hun religieuze en mythologische verhalen op dorpspleinen en tempelhoven. [Kathak]
Poppenkast kent een lange Europese traditie. Al sinds de Romeinse tijd gaat de held die wij kennen als Jan Klaassen in andere landen in Europa door het leven als Pulcinella, Kasperl, Punch of Petroesjka. Als afstammeling van een van de belangrijkste figuren uit de Commedia dell'Arte hebben zij veel met elkaar gemeen, zowel in hun karakter als in hun uiterlijk.[Pulcinella, een commedia-ballet van Strawinsky]
Lost gaat over kijken, observeren, gewaar worden - op het niveau van de personages, de cameravoering en natuurlijk de toeschouwer. 
Een jonge vrouw, zwervend over de overvolle zaterdagmarkt van haar stad, Rotterdam. Een alledaags en onbekend gezicht, niets bijzonders. Maar dan verschuift er iets - bijna onmerkbaar - in het perspectief......... Regie Willem van de Sande Bakhuyzen, choreografie Ed Wubbe. Lengte 27 minuten [Lees en kijk vooral verder....]
Hans van Manen (1932) combineert academische dans met moderne bewegingstechnieken. In zijn voorstellingen zie je bovendien vaak gewone alledaagse bewegingen zoals lopen en rennen in de choreografie opgenomen. [Hans van Maanen]
 

Toer van Schayk werd in 1936 geboren te Amsterdam. Hij kreeg zijn eerste balletlessen van Iraïl Gadeskov en werd van 1955 tot 1959 opgeleid bij het Nederlands Ballet van Sonia Gaskell . [Toer van Schayk]
 

Een grote dansvernieuwer is Merce Cunningham. Deze Amerikaanse choreograaf zette vraagtekens bij zo’n beetje alles wat binnen dans als vanzelfsprekend werd aangenomen. [Merce Cunningham]
 

 

Martha Graham (1894-1991) is van onschatbaar belang geweest voor de dansgeschiedenis, zowel als danseres, als choreografe en als danspedagoge. “Beweging kan nooit liegen” was een van haar credo’s en haar leven en werk is daar een hartstochtelijke getuigenis van. [Martha Graham]
 

'Dans maar!', dè website over ballet en moderne dans, op de eerste plaats gemaakt voor leerlingen uit het middelbaar onderwijs in Basisvorming en Tweede Fase. [Lees verder.....]
 
Woordenlijst ballet en dans

Voor de meeste choreografen is de ruimte waarin hun werk wordt geplaatst niet slechts een toevallige context maar een essentieel onderdeel van hun choreografie, onlosmakelijk verbonden met datgene wat in de voorstelling wordt gecommuniceerd. De beweging komt voort uit de gekozen ruimte — wat staat erin, hoe is de ruimte belicht? Steeds vaker presenteren choreografen hun voorstellingen op in architectonisch opzicht interessante locaties, steeds vaker is er sprake van producties waarin de ruimte niet alleen de dansers ‘lokaliseert’, maar als autonome partner een rol van betekenis speelt. 

Een drietal choreografen (Hans van Manen, Andrea Boll en Ton Simons) en een lichtontwerper (Henk Danner) geven hun visie op het vormgeven van dansvoorstellingen en de betekenis en beleving van de ruimte.

Balletdanseres is een vak. Marieke Simons tweede soliste van het Nationaal Ballet laat zien wat een balletdanseres allemaal moet doen en laten. Uitzenddatum: 18-11-2004 [Bekijk de Klokhuis video]

Driehonderd jaar geleden, in de baroktijd, hadden rijke mensen vaak dansfeestjes. Margreet leert barokke danspasjes. Maar met de kleding uit die tijd valt dat nog niet mee. Uitzenddatum: 27-11-2003 [Bekijk de Klokhuis video]

Hoe verwerk je het onderwerp ‘angst’ in een dansvoorstelling? Aya Danstheater doet het op het toneel met een combinatie van allerlei dansstijlen, filmpjes en een skatebaan. Lotte gaat kijken hoe de dansers van Aya repeteren en ze leert zelf haar angsten weg te dansen. Uitzenddatum: 10-11-2005  [Bekijk de Klokhuis video]

Mexicaanse dansers laten verschillende dansstijlen uit hun land zien. Bij de Mexicaanse dans wordt vaak een verhaaltje uitgebeeld, zoals bijvoorbeeld bij de Hoedendans of de Messendans. Uitzenddatum: 26-06-2004 [Bekijk de Klokhuis video]

Streetdance is ontstaan uit breakdance en electric boogie. Dennis laat met zijn hiphopdansgroep zien waarom hij wereldkampioen streetdance is. En de R&B-dames zingen ‘Schud die kont’. Of willen ze dat nou juist niet? Uitzenddatum: 26-01-2006 [Bekijk de Klokhuis video]

Tap dansers tikken heel hard met ijzer beslagen schoenen op de dansvloer. Zo kunnen ze dansend allerlei ritmes laten horen. Margreet krijgt een pittig lesje tap dansen. Uitzenddatum: 12-06-2004 [Bekijk de Klokhuis video]

[Klokhuis archief]