hofcultuur ckv 2


Opdrachten bij brontekst	KUA: De cultuur van het Hof (16de en 17de eeuw) Invalshoek 2.3: Kunstenaar en opdrachtgever; politieke en economische macht [invalshoek 1] [invalshoek 2] [invalshoek 3] [invalshoek 4] [invalshoek 5] [invalshoek 6]
	2.3.2.2.- De tuin van Vaux-le-Vicomte, symbool van de uitdaging aan het gezag van de koning, werd ontworpen door Nicolas Fouquet, minister van Financiën onder Lodewijk XIV, en vormde de inspiratiebron voor Versailles. Het kasteel en de tuin van Vaux-le-Vicomte zijn het resultaat van de samenwerking tussen drie kunstenaars: de schilder Le Brun, de architect Louis Le Vaux en de hovenier André Le Nôtre, die dit grote project in 1656 samen verwezenlijkten. [Lees verder....]
	2.3.2.- Het paleis te Versailles is in opdracht van Lodewijk XIV gebouwd en in 1682 officieel als regeringscentrum in gebruik genomen. Lodewijk XIV is een absolutistisch vorst. Hij heeft als koning de volledige macht. De koning is het beeld van God op aarde. Het is zijn taak Hem voor zover het in zijn vermogen ligt na te volgen. Hij wil zijn paleis niet in Parijs, maar in Versailles. [Lees verder........]
	2.3.0.2.- In het hart van het paleis van Versailles even buiten Parijs ligt de slaapkamer van Zijne Majesteit Lodewijk XIV, koning van Frankrijk (1643-1715). Nog is alles rustig in het zenuwcentrum van de macht. Exact om acht uur wekt een kamerheer zijn meester en zet daarmee het dagelijkse hofritueel in gang. [Lees verder.......]
	2.3.0.- In het midden van de 17de eeuw stond het gildebestuur nog steeds op zijn oude rechten. Maar al vanaf het begin bestond er een uitzonderingspositie voor kunstenaars die in koninklijke opdracht werkten. [Lees verder...........]
	2.3.0.1.- Er werden een hoop nieuwe dingen in Frankrijk bedacht: de monnik Dom Pérignon vond de champagne uit, Donneau de Visé was de eerste journalist die over mode schreef. Le cuisinier francais, het eerste moderne kookboek, zette in 1751 de Franse keuken op de kaart, en de eerste dameskappers doken op..[Lees verder.......]
	2.3.1.- Het jaar 1662 is van groot belang voor de geschiedenis van de toegepaste kunsten in Frankrijk door de stichting van de Manufacture Royale des Gobelins. Lodewijk XIV kocht daartoe de ververij van Philibert Gobelin en maakte hier een weverij voor wandtapijten van. [Lees verder....]
	2.3.2.1.- Sebastiano Serlio (1475-1554) publiceerde in 1545 het tweede boek van zijn 'Regole generali di architettura' (Algemene regels van de architectuur). In dit boek zijn ook instructies opgenomen om een toneelruimte in te richten. [Lees verder...........]
	2.3.2.2.- In 1556 werd in Vicenza de Accademia Olimpica gesticht. Dit letterkundig genootschap stelde in de eerste plaats belang in de oudheid en in het vervaardigen van klassieke of pseudo-klassieke toneelstukken. De architect Andrea Palladio behoorde tot de oprichters. [Lees verder......]
	2.3.3.- Soms kun je uit de brieven, die kunstenaars schreven aan hun opdrachtgevers, opmaken hoe de relatie met deze vaak rijke en machtige mensen was. [Lees verder...........] Opdracht 2.3.H.- Uit Hella Haasse: 'De Scharlaken Stad'. Het gaat over de strijd van Michaelangelo om te voldoen aan zijn opdrachtgevers.
	2.3.3.1.- Niccolo Machiavelli is een van de weinige politieke denkers uit het verleden die tegenwoordig nog bekendheid en een breed lezerspubliek geniet. Met ‘machiavellisme’ wordt vaak een reeks eigenschappen bedoeld die we associëren met strategisch denken, eigenbelang, misleiding, manipulatie en werktuigelijke besluitvorming. [Lees verder.......]
	2.3.4.- Kunstenaars werden daarbij in principe meer als hoveling dan als bediende beschouwd, maar de werkelijkheid zag er anders uit; het werd kunstenaars heel lastig gemaakt om in tijden van geldgebrek hun salaris op te eisen. De reis en noodzakelijke elegante kleding moesten kunstenaars zelf betalen: voorbeeld Monteverdi aan het hof van Mantua. [Lees verder...........]
	2.3.4.0.- In de Renaissance bestond het woord artista niet. Toen het moment was aangebroken om de nieuwe tijd te bezingen droeg Giorgio Vasari zijn verzameling biografieën op aan de artefici del disegno, de 'handwerkers van de visuele kunsten'. [Lees verder]
	2.3.4.1.- Geregeld verklaarden kunstenaars dat zij een hoge status bezaten of dat die hun toekwam. [Lees verder........]
	2.3.4.2.- Aan juridische formaliteiten werd bij opdrachten aan bijvoorbeeld schilders en beeldhouwers grote waarde gehecht; er is een gigantische hoeveelheid contracten voor opdrachten bewaard gebleven.[Lees verder....................]
	2.3.4.3.- In een beroemd geworden brief schrijft de Venetiaanse humanist Pietro Bembo dat zijn vriend de schilder Giovanni Bellini werkelijk nooit bereid was een schilderij dat nog niet helemaal voltooid was al aan wie dan ook te laten zien. Zo'n werk hing in zijn werkplaats, soms wel jaren, maar de schilder waakte ervoor dat geen pottenkijker er een blik op kon werpen.[Lees verder.......]
	2.3.4.4.- Tegenwoordig zijn we er zo aan gewend de briljante verrichtingen van architecten als Michelangelo, Andreo Palladio en Sir Christopher Wren te prijzen dat we ons nauwelijks een tijd kunnen voorstellen waarin architecten en hun werk niet in dezelfde mate gewaardeerd werden. Maar de meeste grote bouwmeesters van de middeleeuwen zijn praktisch anoniem gebleven.[Lees verder...]
	2.3.4.5.- Het kon niet uitblijven of er kwam in dit milieu een geheel nieuwe figuur tot ontwikkeling de kunstenaar als vooraanstaande 'culturele' persoonlijkheid. [Lees verder........]
	2.3.4.6.- Muziek speelde een grote rol in het hofleven. Een vorst wenste zangers voor zijn kapel, trompettisten ter begeleiding van processies, en harpisten en luitenisten om hem in zijn privé-vertrekken verstrooiing te bieden. De hertogen van Bourgondië moeten wel bijzonder veel om muziek hebben gegeven. Fhilips de Goede nam twee vooraanstaande componisten op in zijn hofhouding. [Lees verder........]
	2.3.4.7.- Giovan Pietro Bellori was in zijn tijd (1613-1696) een bekend schrijver en kunstverzamelaar. In 1672 verscheen van zijn hand "Het leven van de moderne schilder, beeldhouwer en architect. (Le Vite de' Pittori Scultori e Architetti Moderni) In dit boek legt Bellori onder andere uit, waarom de schilder Rubens in allerlei opzichten het ideaal van de Renaissancekunstenaar belichaamde.[Lees verder.....]
	2.3.5.1.- De kunst ontstaan in opdracht van Cosimo mag zich in een groeiende belangstelling verheugen. Men is gefascineerd door het idee dat Cosimo tijdens zijn regime kunst en architectuur systematisch en consequent had aangewend voor propagandistische doeleinden. [Lees verder...........]
	2.3.5.2.- Het was de ochtend van zondag 26 april 1477. Men had met het opdragen van de mis gewacht tot de aankomst van Giuliano. Was het tijdens de eucharistie, bij de communie van de priester, of bij het 'Ite, missa est', waarmee de celebrant de gelovigen heenzendt, dat het gebeurde? [Lees verder.......]
	2.3.6.1.- Evenals elders was in de wereldlijke staten van Italië erfopvolging het meest voor de hand liggende en traditionele recht waarop heersers zich beriepen. Hoeveel belang daaraan werd gehecht valt af te lezen aan het feit dat de heersende dynastieën sterk de nadruk plachten te leggen op hun oude stamboom en de roemrijke daden van hun voorvaderen. [Lees verder........]
	2.3.6.2.- Cosimo de Medici gaf Michelozzo, de architect, die bezig was het klooster van San Marco te verbouwen, opdracht daarin een ruimte te maken, die geschikt zou zijn voor het herbergen van Niccolo’s schatten. [Lees verder......]
	2.3.6.3.- Het palazzo Medici werd ontworpen door Bartolommeo Michelozzo.Het fresco van Gozzoli maakte van de Medici een object van verering.[Lees verder..........]
	2.3.7.- Portretten van de vroege 15e eeuw tot eind 17e eeuw moeten worden beschouwd in relatie tot de opkomst van het empirisme, een stroming die zich sinds de late Middeleeuwen in de kunst deed gelden. Bij de uitvoering van hun werken schenen de kunstenaars zich te laten leiden door een rationalistische impuls. De omgeving eiste van hen dat ze waarheidsgetrouw schilderden. [Lees verder..........]
	2.3.9.- De fresco's van Ludovico III Gonzaga (1414-1478) zijn het beroemdste voorbeeld van de wereldse schilderkunst van de Italiaanse Renaissance. Met een uitgesproken zin voor perspectief en een nauwkeurige natuurobservatie schildert Mantegna in uitvoerige taferelen de grote, pronkerige hofhouding van de graaf. [Lees verder.........]
	2.3.8.- Toen Holbein in 1536 officieel tot hofschilder van Hendrik VIII was aangesteld, deed hij veel meer dan alleen portretten maken. Maar ook het meeste van dat Engelse decoratiewerk is op enkele tekeningen en kopieën na verdwenen. Alleen van de honderden portretten die Holbein in Engeland moet hebben geschilderd, is een klein deel bewaard. [Lees verder...]